ЭIЄ

Η ΝΕΚΡΟΦΑΝΕΙΑ ΤΟΥ ΑΘΗΝΑΙΟΥ ΦΙΛΟΣΟΦΟΥ ΚΛΕΩΝΥΜΟΥ

Ἔρευνα & συγγραφή: Ἰωάννης Βαφίνης 

    Κατὰ τὴν ἀρχαίαν, ἐκείνην, ἐποχήν οἱ μαρτυρίες τῶν ἱστορικῶν χρόνων ζωντανεύουν ἕναν ὑπέροχον πολιτισμό μὲ πολλὰ καὶ ποικίλα μυστήρια συμβάντα. Ἕνα ἐξ ἐκείνων δύναμαι νὰ ἐξιστορήσω ἐν τάχει σὲ τοῦτο τὸ πόνημα ξεδιπλώνοντας τὰ ἄγνωστα κι ἀπόρρητα γραφθέντα μυστήρια. 

 Τὸ συγκεκριμένο θέμα, καταπιάνεται μὲ τὸ φαινόμενο τῆς νεκροφάνειας τοῦ Ἀθηναῖου φιλοσόφου Κλεωνύμου. Τὸ γεγονὸς τῆς νεκροφάνειας τοῦ ἀθηναίου φιλοσόφου περιγράφει στὴν πραγματεία του «Εἰς πολιτείαν Πλάτωνος»  ὁ  νεοπλατωνικὸς φιλόσοφος Πρόκλος. 

   Ὁ Κλεώνυμος, ποὺ ἐξεδήλωνε εὐμενῆ διάθεση πρὸς τὴν φιλοσοφία, μία τῶν ἡμερῶν, ἀπέθανε καὶ κατὰ τὸν νόμο τῆς πόλεως τῶν Ἀθηνῶν ἐτέθη πρὸς ταφήν. Τότε, τὴν τρίτη ἡμέρα, ὅπως συνέβει καὶ μὲ τὴν ἀνάσταση τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἔγινε ἡ νεκρανάσταση του. 

 

  Καθὼς ἡ μητέρα του πλησίασε νὰ ἀσπαστεῖ τὸν νεκρὸ υἱόν της καὶ ἀποσπῶντας τὸ ἱμάτιο τοῦ προσώπου διαισθάνθηκε μιὰ ἐλαφριὰ ἀναποὴ νὰ βγαίνει ἀπὸ τὸν νεκρό. Τότε, χαρούμενη σταμάτησε τὸν ἐνταφιασμό. Γιὰ τὸν Κλεώνυμο λένε ὅτι ἔζησε γιὰ ὀλίγον καιρὸν μετὰ τὴν νεκροφάνεια καὶ διηγήθηκε τὰ ὅσα εἶδε καὶ ἄκουσε καθόσον εβρίσκονταν στὸν ἄλλο κόσμο χωρὶς τὸ σαρκικόν του σῶμα ἀλλὰ μὲ τὸ αἰθερικόν. 

   Ἀφοῦ λοιπὸν ἡ ψυχή του ἐλευθερώθηκε ἀπὸ τὰ δεσμὰ τοῦ σώματος, μετέωρη, ἀνυψώθηκε, ταξιδεύοντας σὲ τόπους κάθε εἴδους σὲ σχῆμα καὶ χρῶμα εἶδε ρεύματα ποταμῶν φοβερὰ ὥσπου στὸ τέλος ἀφέθηκε σὲ κάποιον ἱερὸ χῶρο τῆς θεᾶς Ἑστίας ποὺ φρόντιζαν θεῖες δυνάμεις μὲ γυναικεία μορφὴ ἀπερίγραπτες κι ἀνεξήγητες. 

   Ἰδοὺ καὶ ἡ καταγραφὴ τοῦ ἀρχαίου κειμένου: «Κλεώνυμος ὁ Ἀθηναῖος, φιλήκοος ἀνὴρ τῶν ἐν φιλοσοφίᾳ λόγων, ἑταίρου τινὸς αὐτῷ τελευτήσαντπς, περιαλγὴς γενόμενος καὶ ἀθυμήσας ἐλιποψύχησέν τὲ καὶ τεθνάναι δόξας τρίτης ἡμέρας οὔσης κατὰ τὸν νόμον προὐτέθη· περιβάλλουσα δ΄ αὐτόν ἡ μήτηρ καὶ πανύστατον ἀσπαζόμενη, τοῦ προσώπου θοἰμάτιον ἀφελοῦσα καὶ καταφιλοῦσα τὸν νεκρὸν ἤσθετο βραχείας ἀναπνοῆς αὐτῷ τινος ἐγκειμένης. περιχαρῆ δ΄αυτήν γενομένην ἐπίσχειν τὴν ταφήν· τὸν δὲ Κλέωνυμον ἀναφέροντα κατὰ μικρὸν ἐγερθῆναι, καὶ εἰπεῖν ὅσα τὲ ἐπειδὴ χωρὶς ἥν τοῦ σώματος καὶ οἵα ἴδοι καὶ ἀκούσειεν. τὴν μὲν οὔν αὐτοῦ ψυχὴν φάναι παρὰ τὸν θάνατον οἷν ἐκ δεσμῶν δόξαι τινῶν ἀφειμένην τοῦ σώματος παρεθέντος μετέωρον ἀρθῆναι, καὶ ἀρθεῖσαν ὑπὲρ γῆς ἰδεῖν τόπους ἕν αὐτὴ παντοδαποὺς καὶ τοὶς σχήμασι καὶ τοὶ χρώμασι, καὶ ρευμάτων ποταμῶν ἀπρόσοπτα ἀνθρώποις· καὶ τέλος ἀφικέσθαι εἷς τινα χῶρον ἱερὸν τῆς Ἑστίας, ὀν περιέπειν διαμονίων δυνάμεις γυναικείων ἐν μορφαῖς ἀπεριηγήτοις.»

  

Ζωγραφικὴ ἀπεικόνιση τῆς σκηνῆς ἀπὸ τὴν Ὁμήρου 

Ὀδύσσεια ὅπου ὁ μάντης Τειρεσίας προλέγει 

τὸ μέλλον τοῦ Ὀδυσσέα (Jan Styka)

   Ὁ Πρόκλος, μύστης καὶ συνεχιστὴς τῆς Πλατωνικῆς φιλοσοφίας, στὸ κεφάλαιο "Πόσα δεῖ προληφθῆναι τῶν ψυχικῶν κρίσεων" τοῦ βιβλίου του "ΕΙΣ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΕΙΑΝ ΠλΑΤΩΝΟΣ" συμπληρώνει κι ἄλλες περιπτώσεις περὶ νεκροφάνειας, στὸ ἀρχαῖο κόσμο, μὲ πρώτο καὶ καλύτερο τὸν Ἢρ [1] τοῦ Ἀρμενίου τὸ γένος Πάμφυλος, τοῦ προσωρινοῦ ἀποχωρισμοῦ τῆς ψυχῆς ἀπ΄το σῶμα ὅπως τὴν περίπτωση τοῦ Ἐρμότιμου [2] τοῦ Κλαζομένιου, τὴν κοίμηση τοῦ Ἐπιμενίδη [3]γιὰ πεντήκοντα ἑπτὰ ἔτη καὶ τὴν ἐμφάνιση τοῦ Ἀριστέα [4] τοῦ Προκοννήσιου σὰν ὅραμα στοὺς κατοίκους της Κυζίκου. 

  Ἐν κατακλεῖδι, ἀντιλαμβανόμεθα τὴν γνώση τῶν ἀρχαίων Ἑλλήνων φιλοσόφων περὶ τῆς ὑπάρξεως ψυχῆς τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὴν μετὰ θάνατον διατήρησην αὐτῆς εἰς τὴν ζωήν, ὅπως διαφαίνεται ἀπὸ τὴν φιλοσοφικὴ τάση ἀνάλυσης τῶν πεπραγμένων καὶ τὴν ἀπόδοση λεκτικῶν ἐκφράσεων μὲ ἐπιστημονικὴ ὁρολογία. Ἐπιβεβαιώνεται δὲ ἡ διασπορὰ τῶν φιλοσοφικῶν ἰδεῶν πρὸς ἄπασες τὶς ἄλλες θρησκεῖες, οἱ ὁποῖες υἱοθέτησαν τὴν ἐπιστημονικότητα καὶ τὸ κῦρος τῆς εὐφυοῦς παρατηρήσεως καὶ ἀντιλήψεως τῶν Ἑλλήνων!!! 

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

[1] Ἡ μεταθανάτιος ἐμπειρία του Ἤρ, περιγράφεται ἀπὸ τὸν Ἀθηναῖο φιλόσοφο Πλάτωνα στὴν Πολιτεία του. Ἐκεῖ μαθαίνουμε ὅτι, μερικὲς ψυχὲς κολάζονται μετὰ θάνατον δηλαδὴ τιμωροῦνται γιὰ τὶς κακὲς πράξεις ποὺ ἔκαναν στὴν ζωὴ πάνω στὴ γῆ καὶ ἀπὸ ἐκεῖ  ἐπηρεάσθει ὁ Πρόκλος γιὰ τὴν περαιτέρω μελέτη του. Ὡστόσο, ὅλα τοῦτα συγκλίνουν καὶ μὲ τὴν νεκρανάσταση τοῦ Λαζάρου ποὺ εἶδε τοὺς τόπους ποὺ πηγαίνει ἡ ψυχὴ μετὰ θάνατον. Ὁ Λάζαρος ἀναστήθηκε ἀπὸ τὸν Σωτῆρα ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστὸν τὴν τέταρτη μέρα ἀφοῦ εἶχε πεθάνει ποὺ σημαίνει ὅτι ἔμεινε τέσσερις μέρες στὸν ἄλλον κόσμο. 

[2] Γιὰ τὸν φιλόσοφο Ἐρμότιμο τὸν Κλαζομένιο ποὺ ἔζησε κατὰ τὸν 6ο αἰῶνα π.Χ. ἐλέγετο ὅτι, μερικὲς φορὲς πετοῦσε ἀπὸ τὸ σῶμα του καὶ κατὰ τὴν ἐπιστροφή του, ἀφηγοῦνταν ὅσα εἶχε δεῖ κατὰ τὴν ἐκτὸς σώματος περιήγηση. Ὁ Πλίνιος καὶ ὁ Πλούταρχος συμφωνοῦν στὸ ὅτι, κάποια στιγμὴ οἱ ἐχθροί του, καθὼς παραμόνευαν ἐπωφελήθηκαν τῆς ἀπουσίας του ἀπὸ τὸ σῶμα καὶ οἱ τρισάθλιοι τὸ ἔκαψαν. 

 [3]Ἡ περὶ τοῦ βίου του μυθικὴ παράδοση, περιγράφει ὅτι ἀπεστάλλει ἐκ τοῦ πατρὸς τοῦ διὰ ἢν ἔρευνα κάποιου χαμένου ἀρνίου. Περιφερόμενος εἰς τὰ χωράφια, ὁ Ἐπιμενίδης πλανημένος εἰσῆλθε σὲ μιὰ σπηλιὰ ὅπου κοιμήθηκε γιὰ πεντήκοντα ἑπτὰ ἔτει, ὅπου καὶ προῆλθε ἡ παροιμιώδης φράση Ἐπιμενίδειος ὕπνος. Ὅταν συνῆλθε ἀπὸ τὸν ὕπνο θεώρησε ὅτι ὁ χρόνος ἦταν στὸ ἴδιο ἔτος κι ἄρχισε καὶ πάλι νὰ ἀναζητᾶ τὸ ἀρνίο. Οἱ προσπάθιες τοῦ ὑπῆρξαν ἄκαρπες γι΄αυτό καὶ κατευθύνθηκε πρὸς τὸ κτῆμα της οἰκογένειας τοῦ, ὅπου, ξάφνου ἐννόησε πὼς ὅλα ἦταν διαφορετικὰ καὶ ἡ γῆ τοῦ πατέρα τους εἶχε περιέλθει σ΄ ἄλλον ἰδιοκτήτη. Ἐν τέλει μετακινούμενος πρὸς στὴν πόλη γιὰ νὰ διελευκάνει τὸ μυστήριο συνάντησε τὸν ἀδελφό του σὲ ἡλικία μεσόκοπου ἀνδρός, καὶ ἀπὸ ἐκεῖνον ἔμαθε τὴν ἀλήθεια. Ὅταν δημοσιοποιήθηκε τὸ γεγονὸς αὐτὸ οἱ Ἕλληνες τὸν ἀναγνώρισαν ὡς τὸν ἀγαπημένο τῶν Θεῶν. 

[4] Ἀριστέας ὁ Προκοννήσιος ἦταν ἀρχαῖος Ἕλληνας ἐπικὸς ποιητὴς ἀπὸ τὸ Προκόννησο τῆς Προποντίδας. Ὁ Ἡρόδοτος παραθέτει μιὰ ἱστορία προερχόμενη ἀπὸ τὴν Κύζικο καὶ τὴν Προκόννησο. Πιὸ συγκεκριμένα γράφει ὅτι ἐπισκεφθεῖ κάποτε ἕνα ἐργαστήριο καθαρισμοῦ ρούχων καὶ ἐκεῖ ξαφνικὰ ἀπέθανε. Τότε λοιπὸν ὁ ἰδιοκτήτης κλέϊνωντας τὸ ἐργαστήριο τοῦ ὁδηγήθηκε πρὸς τὶς οἰκίες τῶν συγγενῶν τοῦ Ἀριστέα γιὰ νὰ τοὺς ἐνημερώσει γιὰ τὸ συμβάν. Ὅταν ἡ εἴδηση διέρευσε σὲ ὅλη τὴν πόλη συνέβη τὸ ἑξῆς περίεργο. Ἕνας ταξιδιώτης ἀπὸ τὴν Κύζικο ἐρχόμενος ἀπὸ τὸ ἐπίνειο τῆς Κυζίκου, τὴν Ἀρτάκη - διέψευσε αὐτὴ τὴν πληροφορία, ἀφοῦ κατὰ τὴν ἴδια ὥρα τοῦ θάνατου τοῦ ποιητοῦ ἐκεῖνος συνομιλοῦσε μαζί του στὴν πόλη του. Σὲ μία συνεχόμενη ἐπιμονὴ τοῦ μάρτυρα ἀπὸ τὴν Ἀρτάκη, ὁδήγησε τοὺς συγγενεῖς στὴν ἔρευνα τοῦ καθαριστηρίου, δίχως ὅμως νὰ βροῦν τὸ σῶμα του θανόντα. Μετὰ ἀπὸ μιὰ επταετία, ὁ Ἀριστέας ἔκανε τὴν ἐμφάνιση στὴν πόλη του καὶ ἔγραψε τὰ Ἀριμάσπεια ἔπη. Ἔπειτα ἐξαφανίστηκε γιὰ δεύτερη φορὰ ἐως ὅτου διακόσια σαράντα ἔτει μετά, ὅπως ὑποστηρίζει ὁ Ἠροδότος ὁ Ἀριστέας ἐμφανίστηκε στοὺς Ἕλληνες Μεταποντίους εἰς τὴν Κάτω Ἰταλία ὑπὸ τὴν μορφὴν ὁράματος καὶ τοὺς παρήγγειλε τὴν ἀνέγερση ἑνὸς ἱεροῦ πρὸς τιμὴν τοῦ Ἀπόλλωνα. 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

-ΗΡΟΔΟΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑ

-ΠΛΑΤΩΝΟΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑ

-Procli Commentariorum In Rempublicam Platonis (1886), BEROLINI