ЭIЄ

ΜΟΡΙΑ Η ΙΕΡΗ ΕΛΙΑ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ
(Η πρωτογενής ελιά του πλανήτη γη)
Συγγραφή Ιωάννης Βαφίνης
-

  Εις την πρωιμότερη περίοδο της ιστορίας των Ελλήνων και δη των Αθηναίων απαντώνται μυθιστορικά γεγονότα με θαυμαστή πλοκή. Ένεκα τωόντι, της έριδος μεταξύ του Ποσειδώνα και της Αθηνάς, η πανάρχαια πόλη των Αθηνών αποκτά ένα θείο δώρο το οποίον έμελλε να γίνει ο θησαυρός της πόλεως ανατρέφοντας γενεές γενεών γηγενών ανθρώπων Αθηνών τε και περιχώρων. 

 Η θεοδώρητη ελιά ήταν το λαμπρό αειθαλής δένδρον, που χάρισε η Αθηνά στους αυτόχθονες Αθηναίους για να επιτύχει την απολαβεί της προστασίας της πόλεως. Πόθεν ήλθε το εν λόγω θείο δημιούργημα; Ουδείς γνωρίζει επακριβώς. Καθώς εξυφαίνεται μυθολογικώς, η έλευσις της ελαίας προσδιορίζεται προ της εμφανίσεως της σελήνης γύρω από την τροχία του πλανήτη γη. 
  Η άφιξης διενεργήθηκε από ουράνιο βιολογικό εργαστήριο. Μεταφυτεύθηκε με φροντίδα, δια πρώτη φορά, από την θεά της σοφίας, την Αθηνά, στην δυτική πλευρά του Ερεχθείου. Εκεί, στο ανάκτορο του βασιλέα Κέκροπα συντελέσθηκε ο διαξιφισμός και παρέμειναν τα δώρα που πρόσφεραν αμφότεροι οι θεοί...το πηγάδι με το θαλασσινό νερό και η ελιά Μόρια!

  Μετά ολίγων χρόνων από την Ακρόπολη των Αθηνών έκοψαν, εκ του κορμού της ιερής ελιάς, κλαδιά και τα φύτεψαν στην περιοχή της Ακαδημίας. Ωσαύτως και τούτες οι ελιές, που καλλιεργήθηκαν στην Ακαδημία,  ονομάστηκαν Μόριες. Η ονομασία τους φαίνεται ότι προήλθε από το πρώτο δέντρο όπου βρίσκονταν δίπλα από το Ερεχθείο, το οποίο πρωτονομάστηκε Μόρια από την λέξη μόρος, δηλαδή θάνατος, ούτως επήλθε εις τον υιό του Ποσειδώνος Αλιρρόθιο όταν προσπάθησε να κόψει τον κορμό της ιερής ελιάς.
  Το γεγονός της μετεμφύτευσης νέων κλώνων ελαίας, σε  διάφορες περιοχές της Αθήνας πραγματοποιήθηκε με την αποκοπή τμημάτων της ιερής ελιάς, απ' όπου δημιουργήθηκαν εκ  πρώτης οι δώδεκα Μόριες της Ακαδημίας. 
  Για τους φιλόσοφους και παλαιούς νομοθέτες των Αθηνών ο αριθμός της δωδεκάδος αντικατόπτριζε το ιερό γεωμετρικό σχήμα του δωδεκάεδρου. Δι' αυτό τον λόγο, όπως οι πύλες στα τείχη των Αθηνών ήταν δώδεκα τόσα ήταν και τα πολίσματα της Αττικής τα συνενωθέντα από τον ήρωα Θησέα.
  Επιπλέον, κόπτοντας τεμάχια βλαστών από τις δώδεκα ιερές ελιές της Ακαδημίας δημιουργήθηκε στην πορεία και ο αρχαίος ελαιώνας των Αθηνών. Επίσης, κάθε ιερό της πόλεως πλαισιώνονταν από ιερές  ελιές Μόριες. Σταδιακά το δένδρο της ελιάς διαδόθηκε σε όλη την Ελλάδα κι έπειτα με τους κατ' επανάληψη αποικισμούς σε όλη την Μεσόγειο.

Όταν οι Πέρσες εκστράτευσαν για δεύτερη φορά 

εναντίον των Ελλήνων κατάφεραν να κυριεύσουν μέχρι 

και την Ακρόπολη των Αθηνών. Οι Αθηναίοι είχαν φύγει

από την πόλη αφήνοντας πίσω κάποιους ολίγους

 υπερασπιστές της πόλεως. Δυστυχώς, παρά την ηρωική αντίσταση

τους η ανατολική σπηλαιώδης είσοδος της Ακρόπολης

οδήγησε τους Πέρσες μέσα από τα τείχη. Οι καταστροφές

των βαρβαρικών οδών ήταν ανυπολόγιστες. Μέσα σ' αυτές

και το κάψιμο της ιερής ελιάς της Αθηνάς. Ωστόσο,

 μετά την αποχώρηση των Περσών, ύστερα από την ήττα 

που επέστησαν στην ναυμαχία της Σαλαμίνας, οι Αθηναίοι 

επιστρέφοντας στην πόλη τους αντίκρισαν ένα 

μεγάλο θαύμα. Η Ελαία Μόρια της θεάς Αθηνάς

είχε πετάξει ένα καινούργιο κλωνάρι ένδειξη ενός 

ευοίωνου μέλλοντος για την πόλη των Αθηνών

υπό την συνεχής προστασίας της προστάτιδος

Πολιάδος Αθηνάς.

  Οι Μόριες ήταν υπό την προστασία του Ζεύς και δια αυτόν τον λόγο έφερε το προσωνύμιο Ζεύς Μόριος. Μάλιστα, είχε τοποθετηθεί στην Ακρόπολη άγαλμα του Μορίου Ζεύς. Τόσο ο Σοφοκλής όσο κι ο Αριστοφάνης επισημαίνουν το αυτό. Άλλωστε, η λέξης δύναται να εννοήσει την προέλευση της ελιάς από τα ζωτικά μόρια της υπέρτατης θεότητος, ούτως ειπείν την ουράνια καταγωγή του δένδρου.

  Η αρχέγονη ιερότητα της ελιάς ήταν μια διαχρονική πεποίθηση του αρχαίου κόσμου των πολιτών της Αθήνας, δι' αυτό και ο παραγόμενος εξ αυτής καρπός όστις από της συνθλίψεως εξέβαλον πυκνόν υγρό με εξαιρετικής αξίας ουσία που ονομάζονταν έλαιον, δίδονταν ως έπαθλον εις τους νικηφόρους αθλητές των Παναθηναϊκών αγωνισμάτων. 

 Ωστόσο, μίαν ετέρα μυθολογικήν παράδοση εξιστορεί την προσπάθεια του Αλιρρόθιου να κόψει με έναν πέλεκυ την ιερή ελιά της Αθηνάς, αλλά, εύθυς έπεσε νεκρός. Μετά της πράξης αυτής ή ελιά έλαβε το όνομα Μορία εκ του μόρου του οποίου και η έννοια συνάδει με την λέξη θάνατος.

  Εν κατακλείδι, η αναζήτηση της πρωτογένεσης της ελιάς στον πλανήτη Γαία, μέσα από τα σχόλια της μυθιστορίας των αρχαίων Ελλήνων όπου διατηρούνταν άσβεστα έως και τα χρόνια της χρυσής εποχής του Περικλέους, μας οδηγεί στην Αθήνα της προϊστορικής εποχής όπου εδράζεται η κοιτίς του ιερού δένδρου, στο οποίον, ακόμα και ο Θεάνθρωπος Κύριος ημών Ιησούς Χριστός έριξε τα δάκρυα Του εις τις ρίζες του... 

Σήμερα, δίπλα από το Ερεχθείο έχει φυτευθεί μια ελιά για να θυμίζει το σημείο
όπου η Αθηνά φύτεψε το πρώτο δένδρο ελιάς στον πλανήτη. Την Μόρια Ελαία 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

-Henry George Liddell & Robert Scott, ΕΠΙΤΟΜΗ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΛΕΞΙΚΟΥ, (An Intermediate Greek-English Lexicon, 1889)   

-ΝΕΟΤΕΡΟ ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ ΤΟΥ ΗΛΙΟΥ