ЭIЄ

 ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΣΥΝΑΞΗΣ ΤΩΝ ΑΡΧΑΓΓΕΛΩΝ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ

ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΩΝ ΑΓΓΕΛΩΝ ΣΤΗΝ ΖΩΗ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ

Ἔρευνα & συγγραφή: Ἰωάννης Γ. Βαφίνης 

   Γνωστὸν τοῖς πᾶσι τὸ φιλέορτο τῆς ἡμετέρας παραδόσεως, ἀλλὰ ἐν τούτοις, ὁρισμένες γιορτὲς φημίζονται πιότερο γιὰ τὴν ἰδιαιτερότητα τους, ὅπως, ἡ  σημερινὴ ἑορτή, ποὺ ἀποδίδεται εἰς τοὺς Ταξιάρχες Ἀρχαγγέλους Μιχαὴλ καὶ Γαβριήλ, καὶ εἶναι ἰδιαιτέρας σημασίας διὰ τοὺς περαιτέρω λόγους. 

   Οἱ Ἀρχάγγελοι Μιχαὴλ καὶ Γαβριὴλ εἶναι οἱ ἐπί κεφαλῆς τῶν ἀγγελικῶν ταγμάτων. Εἶναι ἐκεῖνοι, ὅπου κατὰ τὴν πτώση τοῦ Ἑωσφόρου καὶ τῶν ἀκολουθούντων αὐτοῦ δεκάτου τάγματος, ἔκαναν στάση καὶ εἶπαν στοὺς ὑπόλοιπους ἀγγέλους ΣΤΩΜΕΝ ΚΑΛΩΣ ΣΤΩΜΕΝ ΜΕΤΑ ΦΟΒΟΥ. Ἂς σταματήσουμε ἔμπροσθεν τῆς ἀπολύτου ἐμπιστοσύνης Τοῦ Θεοῦ ἡμῶν καὶ ἂς μὴν ἀκολουθήσουμε τὴν πτώση τοῦ Ἑωσφόρου καὶ τοῦ τάγματος αὐτοῦ! 

Ἀρχάγγελος Μιχαὴλ περὶ τὸ 1300 ἀπὸ τὴν σχολὴ τοῦ 

Ροστώβ - Σουσντάλ Πινακοθήκη Tretiakov Μόσχα

   Ὡστόσο, θὰ μποροῦσε νὰ ἀναρωτηθεῖ κανείς, τί εἶναι αὐτοὶ οἱ ἄγγελοι, οἱ ἀρχάγγελοι, καὶ τὰ τάγματα τοὺς; 

 Ἐν ὀλίγοις, σύμφωνα πάντα μὲ τὴν ἑλληνορθόδοξον πίστην, θεωροῦνται κατὰ τὴν τάξιν τῆς δημιουργίας δεύτερα πνευματικὰ φῶτα. Λαμβάνουν δέ, τὸν φωτισμό τους ἀπὸ τὸ πρῶτο ἄναρχο φῶς. 

  Ὡς πρὸς τὴν ἐπικοινωνία τους, δὲν χρήζουν ἀνάγκης ἀκοῆς καὶ γλώσσης καθότι οἱ πληροφορίες τῶν προσωπικῶν διανοημάτων κι ἀποφάσεων τοὺς διαχέονται ἄνευ προφορικοῦ λόγου. 

 

Η ΣΥΝΑΞΙΣ ΤΩΝ ΑΡΧΑΓΓΕΛΩΝ

    Ἡ δημιουργία τῶν ἀγγέλων πραγματοποιήθηκε μὲ τὴν συνεργία τοῦ Λόγου καὶ ἡ τελειοποίησης τῶν ἐπετεύχθην μετὰ τὸν ἁγιασμὸ ἀπὸ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.      

  Ἕκαστος ἐξ αὐτῶν μετέχει στὸν φωτισμὸ καὶ λαμβάνει τὴν θεία χάρη ἀνάλογα πρὸς τὸ μέγεθος τοῦ ἀξιώματος καὶ τοῦ Ἀγγελικοῦ Τάγματος. Ἡ κύρια ἀποστολὴ τοῦ Ἀγγέλου εἶναι ἡ φύλαξη τῶν ἀνθρώπων, τῶν πόλεων, τῶν κρατῶν καὶ διαφόρων ἄλλων θεμάτων ζωτικῆς σημασίας... 

  Καθεὶς ἐξ ἡμῶν λαμβάνει, ἀπὸ τῆς γεννήσεως του, ἕναν Ἄγγελο φύλαξ. Ὁ Ἄγγελος φύλαξ ἀναλαμβάνει τὴν ἐπὶ μέρους στήριξη τῆς ψυχικοπνευματικῆς μας ἐξέλιξης.

Ἡ ἐπίδραση τῶν Ἀγγέλων καὶ ἀρχαγγέλων στὴ ζωή μας ἀποτυπώνεται

 στὶς ἁγιογραφίες. Στὴν εἰκόνα ὁ Ἄγγελος Κυρίου 

ἐλευθερώνει τὸν ἀπόστολο Πέτρο ἀπὸ τὴν φυλακὴ τοῦ Ἡρώδη. 

12ος αἰῶνας ψηφιδωτὸ Capella Palatina Παλέρμο Σικελίας

 Ὡστόσο, τὸ αὐτεξούσιον, ποὺ παραχωρήθηκε στὸν ἄνθρωπο ἐκ τῆς δημιουργίας, δίνει τὸ δικαίωμα στὸ ἄτομο αὐτοβούλως νὰ ἕλκει ἢ νὰ ἀπωθεῖ τὴν παρουσία τοῦ προσωπικοῦ τοῦ φύλακα. Αὐτὸ ἔγκειται στὶς πράξεις καὶ στὶς σκέψεις του... 

 Εὔχομαι, λοιπόν, ἐγκαρδίως, πρὸς ὅλους τοὺς ἑορτάζοντες καὶ ὅσους ἀσπάζονται τὰ ὅσια καὶ ἱερὰ τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως, χρόνια πολλὰ καὶ  τὴν  προστασία τῶν Ἁγίων Ἀγγέλων Τοῦ Θεοῦ στοὺς δύσκαμπτους δρόμους τῆς ζωῆς, ὦσπερ, τιμίως παλεύομε!!

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

-ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ ΑΡΕΙΟΠΑΓΙΤΟΥ ΔΙΑΣΩΖΩΜΕΝΑ ΑΠΑΝΤΑ

-ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ ΕΛΛΗΝΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ, ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ

ЭIЄ

Ο ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗΣ ΟΜΙΛΕΙ ΜΕ ΘΕΟΣΕΒΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΕΡΗ ΣΑΛΑΜΙΝΙΑ ΝΑΥΣ ΩΣ ΚΗΡΥΞ ΤΟΥ ΕΝΟΣ ΘΕΟΥ

Ἔρευνα καὶ συγγραφή: Ἰωάννης Βαφίνης 

  Τὸν καιρὸ ἐκεῖνο, τῆς ἔνδοξης ἐποχῆς τῶν Ἑλλήνων, ἐγεννήθησαν οἱ πιὸ μεγάλες προσωπικότητες μὲ λαμπρὸ καὶ ἐνάρετο βίο. Ἂς τὰ πάρουμε ὅμως τὰ πράγματα ἀπὸ τὴν ἀρχή.

   Ἡ συμμετοχὴ κάθε ἐνήλικου ἀνὴρ στὰ κοινὰ θεωροῦνταν ὑποχρεωτικὴ καὶ ἐπικύρωνε τὸ νομοθετικὸ κανόνα τῆς ἐλευθερίας τοῦ πολίτη, σύμφωνα μὲ τὰ πολιτειακὰ δεδομένα τῆς δημοκρατικῆς Ἀθήνας.  

Τὸ ἄγαλμα του  Θεμιστοκλῆ στό λιμάνι τοῦ Πειραιᾶ

 στεκόμενος ἔμπροσθέν του μὲ δέος καὶ ὑπερηφάνια.

   Πολιτικοὶ καὶ φιλόσοφοι τῆς πόλης τῶν Ἀθηνῶν εἶχαν θεολογικὴ κατάρτιση καὶ ἀναφέρονταν συχνὰ μὲ θεολογικη ἐπιχειρηματολογία στοὺς ρητορικούς τους λόγους μὲ στόχο τὴν πειθὼ τοῦ ἀκροατηρίου. 

  Ἐπὶ παραδείγματι, ἕνα ἱστορικὸ γεγονός, μὲ πρωταγωνιστὴ τὸν πολιτικό - στρατηγὸ τῆς Ἀθήνας, Θεμιστοκλῆ, ἀνασύρω μέσα ἀπὸ τὴν χρονοκάψουλα τῆς κλασσικῆς ἀρχαιότητος! 

   Σύμφωνα, μὲ τὶς ἱστορικὲς καταγραφὲς ὁ Θεμιστοκλῆς, σὲ μιὰ κρίσιμη στιγμὴ ποὺ ἔπρεπε νὰ πείσει τοὺς συμπατριῶτες του ἀθηναίους, ἀλλὰ καὶ νὰ τοὺς ἀναπτερώσει τὸ ἠθικό, ἔβαλε σὲ χρήση τὸ θεολογικὸν θεώρημα εἰς τὴν ρητορικὴν του ἐπιχειρηματολογία. 

  Τὸ θέμα ἀφοροῦσε τὴν ἀσφαλῆ μετακίνηση τῆς ἱερὰς τριήρης τῶν Ἀθηνῶν Σαλαμινία. Ὁ Θεμιστοκλῆς, λοιπόν, γιὰ νὰ κερδίσει τὴν ἐμπιστοσύνη τῶν συμπολιτῶν του κάνει λόγῳ γιὰ τὴν προστασία τῆς ἱερὰς τριήρης ἀπὸ τὸν ἴδιο τὸν Θεὸ προσδίδοντας μιὰ θεολογικὴ διάσταση ποὺ στηρίζεται κυριολεκτικά στὸ ὑπερβατικὸ στοιχεῖο.

 

  Τὸ ἱστορικὸν τοῦ γεγονότος διεσώθει στὰ σχόλια τοῦ μικροῦ λεξικοῦ τοῦ Ἕλληνος γραμματικοῦ Αἴλιου Ἠρωδιανοῦ μὲ τὸν τίτλο "Φιλέταιρος". Ἰδοὺ καὶ τὸ ἀρχαῖο κείμενο ποὺ ἐπιβεβαιώνει περίτρανα τὴν θεοσέβια τοῦ στρατιωτικοῦ ναυάρχου καὶ πολιτικοῦ Θεμιστοκλῆ εἰς τὸν Θεὸ καὶ οὐχὶ εἰς τοὺς θεούς, σύμφωνα μὲ τὰ γραφθέντα: «᾿Αθηναίοις ὁ θεὸς ἔχρησεν, ῏Ω Σαλαμἰς, ἀπολεῖς δὲ σὺ τέκνα γυναικῶν. Θεμιστοκλῆς, ᾿Αθηναίων τὀ λόγιον δεδιότων, κατά γε (L. τά γε, nempe τέκνα) τῶν πολεμίων ἔφη. οὐ γὰρ ἂν θείην τὴν Σαλαμῖνα ὁ θεὸς ἀνηγόρευσεν, εἰ ἔμελλεν ἀπολλύειν τὰ τέκνα τῶν ῾Ελλήνων. τοῦτο λεχθἐν θάρσος ᾿Αθηναίοις ἔδωκεν. καὶ ἡνίκα τἠν ἐξήγησιν ἐπιστώσατο, τοῦ θεοῦ χρήσαντος, Τεῖχος Τριτογενεῖ ξύλινον διδοῖ  εὐρυόπα Ζεύς· οἱ μὲν ἄλλοι κ.τ.λ.» μετάφραση: [ὀ θεὸς ἔδωσε χρησμόν στoύς ᾿Αθηναίους, ὦ τριήρης Σαλαμινία, ὅτι ἐσύ σκοτώνεις τὰ παιδιὰ τῶν μανάδων. ῾Ο Θεμιστοκλῆς, θέλοντας νὰ ἀντιστρέψει τὸ λόγιο δωθὲν στοὺς ᾿Αθηναίους, εἶπε ἐναντίον τῶν ἀντιπάλων του.  ῎Αν ὁ θεὸς κατὁνόμασε τἠν Σαλαμινία θείαν καταγωγή ἕχει τότε πώς εἶναι δυνατὀν νἀ σκοτώνει τὰ παιδιὰ τῶν ῾Ελλήνων; λέγοντας αὐτὸ (ὁ Θεμιστοκλῆς) ἕδωσε θάρρος στούς ᾿Αθηναὶους. καὶ ἐπειδή τἠν ἐξήγηση τἠν ἐπαλήθευσαι ὡς δοθείσα άπὀ τὸν θεὸ, εἶπε ὅτι καὶ τὸ τριτογενεῖς ξύλινο τεῖχος (δηλαδή οἱ τριήρεις) δόθηκε ἀπό τόν ἴδιο τόν Μεγαλόφθαλμον Ζεύς (τόν παντεπόπτη θεό)].

   

῾Η Σαλαμίς ἥ Σαλαμινία ὑπήρξε τὀ ὐπερόπλο τοῦ ᾿Αθηναϊκοῦ 

κράτους κατὰ τὴν κλασσικὴ περίοδο τοῦ ἀρχαίου ἑλληνικοῦ κόσμου.

῾Ο Θεμιστοκλῆς ὕποστήριζε ὅτι ἡ ἔμπνευσὴ της ἦταν δωρεὰ τοῦ

 θεοῦ Ζεύς. Η Σαλαμινία ήταν, κατά τον 5ο αιώνα π.Χ. μια ιερά τριήρης 

που της είχε ανατεθεί η μεταφορά μηνυμάτων προς του Δελφούς 

και την επαναφορά των χρησμών του θεού.  

 

 Παραδόξως, ἡ θεοσέβεια, τοῦ ἀδιάλλακτου καὶ σκληροῦ χαρακτῆρος, στρατηγοῦ - πολιτικοῦ - ναυάρχου Θεμιστοκλῆ, μᾶς ὁδηγεῖ στὴν ὑπόθεση μιᾶς διαφορετικῆς πίστης τοῦ ἀναφερομένου ἀπὸ τοὺς ὑπόλοιπους Ἀθηναίους. Μιὰ πίστη πιὸ βαθιὰ καὶ πιὸ οὐσιαστική, μιὰ πίστη ποὺ ταιριάζει μὲ μύηση σὲ πανίερα μυστήρια. Παρὰ ταῦτα, χωρὶς νὰ θεωρηθεῖ ἐκφραστὴς καινῶν δαιμονίων πείθει του Ἀθηναίους πολῖτες καὶ τοὺς ἀναπτερώνει τὸ ἠθικὸ σὲ μιὰ κρίσιμη καμπὴ τῆς ἱστορίας. 

  Ἐν τούτοις, ἡ ἀναφορά του εἰς τὸν Μεγαλόφθαλμον Ζεὺς (εὐρυόπα Ζεὺς) προκαλεῖ ἐντὺπωση, καθότι, δίδεται σαφέστατα ἡ ἔννοια τῆς ἀναφορᾶς του σὲ μία θεότητα ποὺ ἐποπτεύει τὰ πάντα, ὁμοιάζον μ' ἕνα ἄλλο πιὸ μονοθεϊστικὸ θεώρημα. 

  Μὲ τὸ θεώρημα τοῦτο, τῆς ὕπαρξης ἑνὸς θεοῦ, καταπιάνονταν συνήθως οἱ φιλόσοφοι καὶ οἱ μύστες τῶν ἐλευσινίων μυστηρίων προβάλλοντας ἀνοιχτὰ τὴν θεωρία τοῦ ἐνοθεϊσμοῦ - μονοθεϊσμοῦ. Αὐτὰ ὅμως ἦταν γιὰ τοὺς λίγους, ὅπως, ἄλλωστε καὶ σήμερα λίγοι εἶναι οἱ μυημένοι στὴν γνώση καὶ στὴν πίστη χριστιανοί.

 'Ἀλλωστε, ἡ θεωρία τοῦ μονοθεϊσμοῦ δὲν ἀπεῖχε πολὺ μακρὰν ἀπὸ τὰ λεγόμενα τοῦ ραψωδοῦ Ὁμήρου, ποὺ διδάσκονταν κατὰ τὴν νεαρὰν ἡλικίαν ἅπαντες οἱ Ἀθηναῖοι. Κοντολογίς, στὴν ὁμηρικὴν Ὀδύσσεια ὑπάρχει ἕνας στίχος ποὺ ἀναφέρεται στὴν παντοδυναμία τοῦ θεοῦ Ζεὺς λέγοντας: «Ζεὺς δύναται ἅπαντα (ἐνν. ποιεῖν)» [Ὀδυσ. δ΄ 237]. Αὐτὸ προτάσσει τὴν ἔννοια τοῦ θεοῦ του ζῶντος, ὅπως ἀργότερα υἱοθέτησε, πολὺ σωστά, κι ὁ χριστιανισμός. 

Βέβαια, οἱ ἔννοιες ποὺ ἔδιδαν οἱ ἀρχαῖοι μας πρόγονοι, στὰ θεολογούμενα τους, ἦταν οἱ πιὸ ἐμπεριστατωμένες ἀπὸ ἄλλους λαούς, ὡστόσο, καὶ ἐκεῖνοι παρέμεναν στὴν σφαῖρα τοῦ ὑποθετικοῦ, καθότι, ὅλη ἡ ἀνθρωπότης εἶχε ἄγνοια Θεοῦ. Ἐν τέλει, ὅμως, σὲ ὁρισμένες περιπτώσεις, οἱ Ἕλληνες δὲν δίστασαν νὰ τὸν προσεγγίσουν πιὸ ἐγγύτερα διὰ μέσῳ τῆς διανοητικότητας. 

   Αὐτὸ ἀκριβῶς διέκρινε καὶ τὸν Θεμιστοκλῆ, τὸ πνεῦμα τῆς διανόησης ποὺ τὸν ὁδήγησε νὰ ἐκφράση τὴν ἀλήθεια τοῦ θεϊκοῦ χρησμοῦ ποὺ ὁ Ἀγαθὸς Τριαδικὸς Θεὸς ὑποστηρικτὴς τοῦ θείου καὶ οὐράνιου Ἀθηναϊκοῦ γένους καὶ τῶν λοιπῶν Ἑλλήνων δὲν ἐπέτρεψε νὰ γενοκτονηθεῖ ἀπὸ τοὺς ἀναίσχυντους βαρβάρους τῆς ἀνατολῆς. 

 Συνελλόντι εἰπεῖν, ἡ παρουσία τοῦ Ἑνὸς Θεοῦ, στὰ χρονικὰ τοῦ ἀρχαίου κόσμου, γίνεται ἐμφανὴς μέσα ἀπὸ τὰ καλὰ χαρίσματα ποὺ παρέχει στὴν Ἑλλάδα μετὰ τῆς θείας ἐμπνεύσεως εἰς τὴν δημιουργία τοῦ τριτογενοὺς ξύλινου τείχους, ὅπου μεταφράζεται μὲ τὴν κατασκευὴ τῶν θρυλικῶν τριήρεων. Ὁ ἀριθμὸς τρία, ἀρχῆς γενομένης ἀπὸ τῆς Τριτογένειας Ἀθηνᾶς, τῶν τριγωνικὼν ἀετωμάτων τῶν ναῶν κι ἄλλα πολλὰ δεδομένα τοῦ ἱεροῦ ἀριθμοῦ τρία ὁδηγεῖ στὴν προσπάθεια μοναδικῆς προσέγγισης τῶν προχριστιανῶν Ἑλλήνων εἰς τὴν τριαδικὴ ἀριθμητικὴ ὀντότητα τοῦ ἀληθινοῦ θεοῦ, τοῦ ἀγνώστου πρὸς ἐκείνους! 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

-Αἰλίου Ἡρωδιανοῦ Φιλέταιρος Aelii Herodiani Philetaerus..., Λέιντεν, Petrus vander Eyk & Cornelius de Pecker, 1759.

-Ὁμήρου, Ὀδύσσεια 

-Ἡρόδοτος, ἱστορικά 

-Νεότερο ἐγκυκλοπαιδικὸ λεξικὸ τοῦ Ἡλίου 

-LIDDELL & SCOTT Λεξικὸ τῆς Ἀρχαίας Ἑλληνικῆς Γλώσσας.

 ЭIЄ

Η ΝΕΚΡΟΦΑΝΕΙΑ ΤΟΥ ΑΘΗΝΑΙΟΥ ΦΙΛΟΣΟΦΟΥ ΚΛΕΩΝΥΜΟΥ

Ἔρευνα & συγγραφή: Ἰωάννης Βαφίνης 

    Κατὰ τὴν ἀρχαίαν, ἐκείνην, ἐποχήν οἱ μαρτυρίες τῶν ἱστορικῶν χρόνων ζωντανεύουν ἕναν ὑπέροχον πολιτισμό μὲ πολλὰ καὶ ποικίλα μυστήρια συμβάντα. Ἕνα ἐξ ἐκείνων δύναμαι νὰ ἐξιστορήσω ἐν τάχει σὲ τοῦτο τὸ πόνημα ξεδιπλώνοντας τὰ ἄγνωστα κι ἀπόρρητα γραφθέντα μυστήρια. 

 Τὸ συγκεκριμένο θέμα, καταπιάνεται μὲ τὸ φαινόμενο τῆς νεκροφάνειας τοῦ Ἀθηναῖου φιλοσόφου Κλεωνύμου. Τὸ γεγονὸς τῆς νεκροφάνειας τοῦ ἀθηναίου φιλοσόφου περιγράφει στὴν πραγματεία του «Εἰς πολιτείαν Πλάτωνος»  ὁ  νεοπλατωνικὸς φιλόσοφος Πρόκλος. 

   Ὁ Κλεώνυμος, ποὺ ἐξεδήλωνε εὐμενῆ διάθεση πρὸς τὴν φιλοσοφία, μία τῶν ἡμερῶν, ἀπέθανε καὶ κατὰ τὸν νόμο τῆς πόλεως τῶν Ἀθηνῶν ἐτέθη πρὸς ταφήν. Τότε, τὴν τρίτη ἡμέρα, ὅπως συνέβει καὶ μὲ τὴν ἀνάσταση τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἔγινε ἡ νεκρανάσταση του. 

 

  Καθὼς ἡ μητέρα του πλησίασε νὰ ἀσπαστεῖ τὸν νεκρὸ υἱόν της καὶ ἀποσπῶντας τὸ ἱμάτιο τοῦ προσώπου διαισθάνθηκε μιὰ ἐλαφριὰ ἀναποὴ νὰ βγαίνει ἀπὸ τὸν νεκρό. Τότε, χαρούμενη σταμάτησε τὸν ἐνταφιασμό. Γιὰ τὸν Κλεώνυμο λένε ὅτι ἔζησε γιὰ ὀλίγον καιρὸν μετὰ τὴν νεκροφάνεια καὶ διηγήθηκε τὰ ὅσα εἶδε καὶ ἄκουσε καθόσον εβρίσκονταν στὸν ἄλλο κόσμο χωρὶς τὸ σαρκικόν του σῶμα ἀλλὰ μὲ τὸ αἰθερικόν. 

   Ἀφοῦ λοιπὸν ἡ ψυχή του ἐλευθερώθηκε ἀπὸ τὰ δεσμὰ τοῦ σώματος, μετέωρη, ἀνυψώθηκε, ταξιδεύοντας σὲ τόπους κάθε εἴδους σὲ σχῆμα καὶ χρῶμα εἶδε ρεύματα ποταμῶν φοβερὰ ὥσπου στὸ τέλος ἀφέθηκε σὲ κάποιον ἱερὸ χῶρο τῆς θεᾶς Ἑστίας ποὺ φρόντιζαν θεῖες δυνάμεις μὲ γυναικεία μορφὴ ἀπερίγραπτες κι ἀνεξήγητες. 

   Ἰδοὺ καὶ ἡ καταγραφὴ τοῦ ἀρχαίου κειμένου: «Κλεώνυμος ὁ Ἀθηναῖος, φιλήκοος ἀνὴρ τῶν ἐν φιλοσοφίᾳ λόγων, ἑταίρου τινὸς αὐτῷ τελευτήσαντπς, περιαλγὴς γενόμενος καὶ ἀθυμήσας ἐλιποψύχησέν τὲ καὶ τεθνάναι δόξας τρίτης ἡμέρας οὔσης κατὰ τὸν νόμον προὐτέθη· περιβάλλουσα δ΄ αὐτόν ἡ μήτηρ καὶ πανύστατον ἀσπαζόμενη, τοῦ προσώπου θοἰμάτιον ἀφελοῦσα καὶ καταφιλοῦσα τὸν νεκρὸν ἤσθετο βραχείας ἀναπνοῆς αὐτῷ τινος ἐγκειμένης. περιχαρῆ δ΄αυτήν γενομένην ἐπίσχειν τὴν ταφήν· τὸν δὲ Κλέωνυμον ἀναφέροντα κατὰ μικρὸν ἐγερθῆναι, καὶ εἰπεῖν ὅσα τὲ ἐπειδὴ χωρὶς ἥν τοῦ σώματος καὶ οἵα ἴδοι καὶ ἀκούσειεν. τὴν μὲν οὔν αὐτοῦ ψυχὴν φάναι παρὰ τὸν θάνατον οἷν ἐκ δεσμῶν δόξαι τινῶν ἀφειμένην τοῦ σώματος παρεθέντος μετέωρον ἀρθῆναι, καὶ ἀρθεῖσαν ὑπὲρ γῆς ἰδεῖν τόπους ἕν αὐτὴ παντοδαποὺς καὶ τοὶς σχήμασι καὶ τοὶ χρώμασι, καὶ ρευμάτων ποταμῶν ἀπρόσοπτα ἀνθρώποις· καὶ τέλος ἀφικέσθαι εἷς τινα χῶρον ἱερὸν τῆς Ἑστίας, ὀν περιέπειν διαμονίων δυνάμεις γυναικείων ἐν μορφαῖς ἀπεριηγήτοις.»

  

Ζωγραφικὴ ἀπεικόνιση τῆς σκηνῆς ἀπὸ τὴν Ὁμήρου 

Ὀδύσσεια ὅπου ὁ μάντης Τειρεσίας προλέγει 

τὸ μέλλον τοῦ Ὀδυσσέα (Jan Styka)

   Ὁ Πρόκλος, μύστης καὶ συνεχιστὴς τῆς Πλατωνικῆς φιλοσοφίας, στὸ κεφάλαιο "Πόσα δεῖ προληφθῆναι τῶν ψυχικῶν κρίσεων" τοῦ βιβλίου του "ΕΙΣ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΕΙΑΝ ΠλΑΤΩΝΟΣ" συμπληρώνει κι ἄλλες περιπτώσεις περὶ νεκροφάνειας, στὸ ἀρχαῖο κόσμο, μὲ πρώτο καὶ καλύτερο τὸν Ἢρ [1] τοῦ Ἀρμενίου τὸ γένος Πάμφυλος, τοῦ προσωρινοῦ ἀποχωρισμοῦ τῆς ψυχῆς ἀπ΄το σῶμα ὅπως τὴν περίπτωση τοῦ Ἐρμότιμου [2] τοῦ Κλαζομένιου, τὴν κοίμηση τοῦ Ἐπιμενίδη [3]γιὰ πεντήκοντα ἑπτὰ ἔτη καὶ τὴν ἐμφάνιση τοῦ Ἀριστέα [4] τοῦ Προκοννήσιου σὰν ὅραμα στοὺς κατοίκους της Κυζίκου. 

  Ἐν κατακλεῖδι, ἀντιλαμβανόμεθα τὴν γνώση τῶν ἀρχαίων Ἑλλήνων φιλοσόφων περὶ τῆς ὑπάρξεως ψυχῆς τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὴν μετὰ θάνατον διατήρησην αὐτῆς εἰς τὴν ζωήν, ὅπως διαφαίνεται ἀπὸ τὴν φιλοσοφικὴ τάση ἀνάλυσης τῶν πεπραγμένων καὶ τὴν ἀπόδοση λεκτικῶν ἐκφράσεων μὲ ἐπιστημονικὴ ὁρολογία. Ἐπιβεβαιώνεται δὲ ἡ διασπορὰ τῶν φιλοσοφικῶν ἰδεῶν πρὸς ἄπασες τὶς ἄλλες θρησκεῖες, οἱ ὁποῖες υἱοθέτησαν τὴν ἐπιστημονικότητα καὶ τὸ κῦρος τῆς εὐφυοῦς παρατηρήσεως καὶ ἀντιλήψεως τῶν Ἑλλήνων!!! 

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

[1] Ἡ μεταθανάτιος ἐμπειρία του Ἤρ, περιγράφεται ἀπὸ τὸν Ἀθηναῖο φιλόσοφο Πλάτωνα στὴν Πολιτεία του. Ἐκεῖ μαθαίνουμε ὅτι, μερικὲς ψυχὲς κολάζονται μετὰ θάνατον δηλαδὴ τιμωροῦνται γιὰ τὶς κακὲς πράξεις ποὺ ἔκαναν στὴν ζωὴ πάνω στὴ γῆ καὶ ἀπὸ ἐκεῖ  ἐπηρεάσθει ὁ Πρόκλος γιὰ τὴν περαιτέρω μελέτη του. Ὡστόσο, ὅλα τοῦτα συγκλίνουν καὶ μὲ τὴν νεκρανάσταση τοῦ Λαζάρου ποὺ εἶδε τοὺς τόπους ποὺ πηγαίνει ἡ ψυχὴ μετὰ θάνατον. Ὁ Λάζαρος ἀναστήθηκε ἀπὸ τὸν Σωτῆρα ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστὸν τὴν τέταρτη μέρα ἀφοῦ εἶχε πεθάνει ποὺ σημαίνει ὅτι ἔμεινε τέσσερις μέρες στὸν ἄλλον κόσμο. 

[2] Γιὰ τὸν φιλόσοφο Ἐρμότιμο τὸν Κλαζομένιο ποὺ ἔζησε κατὰ τὸν 6ο αἰῶνα π.Χ. ἐλέγετο ὅτι, μερικὲς φορὲς πετοῦσε ἀπὸ τὸ σῶμα του καὶ κατὰ τὴν ἐπιστροφή του, ἀφηγοῦνταν ὅσα εἶχε δεῖ κατὰ τὴν ἐκτὸς σώματος περιήγηση. Ὁ Πλίνιος καὶ ὁ Πλούταρχος συμφωνοῦν στὸ ὅτι, κάποια στιγμὴ οἱ ἐχθροί του, καθὼς παραμόνευαν ἐπωφελήθηκαν τῆς ἀπουσίας του ἀπὸ τὸ σῶμα καὶ οἱ τρισάθλιοι τὸ ἔκαψαν. 

 [3]Ἡ περὶ τοῦ βίου του μυθικὴ παράδοση, περιγράφει ὅτι ἀπεστάλλει ἐκ τοῦ πατρὸς τοῦ διὰ ἢν ἔρευνα κάποιου χαμένου ἀρνίου. Περιφερόμενος εἰς τὰ χωράφια, ὁ Ἐπιμενίδης πλανημένος εἰσῆλθε σὲ μιὰ σπηλιὰ ὅπου κοιμήθηκε γιὰ πεντήκοντα ἑπτὰ ἔτει, ὅπου καὶ προῆλθε ἡ παροιμιώδης φράση Ἐπιμενίδειος ὕπνος. Ὅταν συνῆλθε ἀπὸ τὸν ὕπνο θεώρησε ὅτι ὁ χρόνος ἦταν στὸ ἴδιο ἔτος κι ἄρχισε καὶ πάλι νὰ ἀναζητᾶ τὸ ἀρνίο. Οἱ προσπάθιες τοῦ ὑπῆρξαν ἄκαρπες γι΄αυτό καὶ κατευθύνθηκε πρὸς τὸ κτῆμα της οἰκογένειας τοῦ, ὅπου, ξάφνου ἐννόησε πὼς ὅλα ἦταν διαφορετικὰ καὶ ἡ γῆ τοῦ πατέρα τους εἶχε περιέλθει σ΄ ἄλλον ἰδιοκτήτη. Ἐν τέλει μετακινούμενος πρὸς στὴν πόλη γιὰ νὰ διελευκάνει τὸ μυστήριο συνάντησε τὸν ἀδελφό του σὲ ἡλικία μεσόκοπου ἀνδρός, καὶ ἀπὸ ἐκεῖνον ἔμαθε τὴν ἀλήθεια. Ὅταν δημοσιοποιήθηκε τὸ γεγονὸς αὐτὸ οἱ Ἕλληνες τὸν ἀναγνώρισαν ὡς τὸν ἀγαπημένο τῶν Θεῶν. 

[4] Ἀριστέας ὁ Προκοννήσιος ἦταν ἀρχαῖος Ἕλληνας ἐπικὸς ποιητὴς ἀπὸ τὸ Προκόννησο τῆς Προποντίδας. Ὁ Ἡρόδοτος παραθέτει μιὰ ἱστορία προερχόμενη ἀπὸ τὴν Κύζικο καὶ τὴν Προκόννησο. Πιὸ συγκεκριμένα γράφει ὅτι ἐπισκεφθεῖ κάποτε ἕνα ἐργαστήριο καθαρισμοῦ ρούχων καὶ ἐκεῖ ξαφνικὰ ἀπέθανε. Τότε λοιπὸν ὁ ἰδιοκτήτης κλέϊνωντας τὸ ἐργαστήριο τοῦ ὁδηγήθηκε πρὸς τὶς οἰκίες τῶν συγγενῶν τοῦ Ἀριστέα γιὰ νὰ τοὺς ἐνημερώσει γιὰ τὸ συμβάν. Ὅταν ἡ εἴδηση διέρευσε σὲ ὅλη τὴν πόλη συνέβη τὸ ἑξῆς περίεργο. Ἕνας ταξιδιώτης ἀπὸ τὴν Κύζικο ἐρχόμενος ἀπὸ τὸ ἐπίνειο τῆς Κυζίκου, τὴν Ἀρτάκη - διέψευσε αὐτὴ τὴν πληροφορία, ἀφοῦ κατὰ τὴν ἴδια ὥρα τοῦ θάνατου τοῦ ποιητοῦ ἐκεῖνος συνομιλοῦσε μαζί του στὴν πόλη του. Σὲ μία συνεχόμενη ἐπιμονὴ τοῦ μάρτυρα ἀπὸ τὴν Ἀρτάκη, ὁδήγησε τοὺς συγγενεῖς στὴν ἔρευνα τοῦ καθαριστηρίου, δίχως ὅμως νὰ βροῦν τὸ σῶμα του θανόντα. Μετὰ ἀπὸ μιὰ επταετία, ὁ Ἀριστέας ἔκανε τὴν ἐμφάνιση στὴν πόλη του καὶ ἔγραψε τὰ Ἀριμάσπεια ἔπη. Ἔπειτα ἐξαφανίστηκε γιὰ δεύτερη φορὰ ἐως ὅτου διακόσια σαράντα ἔτει μετά, ὅπως ὑποστηρίζει ὁ Ἠροδότος ὁ Ἀριστέας ἐμφανίστηκε στοὺς Ἕλληνες Μεταποντίους εἰς τὴν Κάτω Ἰταλία ὑπὸ τὴν μορφὴν ὁράματος καὶ τοὺς παρήγγειλε τὴν ἀνέγερση ἑνὸς ἱεροῦ πρὸς τιμὴν τοῦ Ἀπόλλωνα. 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

-ΗΡΟΔΟΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑ

-ΠΛΑΤΩΝΟΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑ

-Procli Commentariorum In Rempublicam Platonis (1886), BEROLINI 

ЭIЄ

 ΟΙ ΑΘΗΝΑΙΟΙ  ΗΤΑΝ ΟΙ  ΠΙΟ ΘΕΟΣΕΒΕΙΣ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑΣ ΟΠΩΣ ΛΕΓΕΙ Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣ;

Ἔρευνα & συγγραφή: Ἰωάννης Βαφίνης 

  Κατὰ τὴν ἐποχὴν ἐκείνη τῆς διάδοσης τοῦ χριστιανισμοῦ ἀπὸ τοὺς ἀποστόλους ἡ πάλαι ποτὲ ἔνδοξος πόλη τῶν Ἀθηνῶν ἤτοι καὶ Ἑλλάδος ἔρεισμα - ὅπως προσφωνήθηκε ἀπὸ τὸ μαντεῖο τῶν Δελφῶν - βρίσκονταν σὲ παρακμὴ ἰσχύος καὶ τὸ κράτος της ἦταν κατειλημμένο ἀπὸ τὸν ρωμαϊκὸ ἰμπεριαλισμό. 

  Ἐν τούτοις, ἡ Ἀθήνα διατηροῦσε ἀκόμη τὴν μακραίωνη φήμη τῆς πόλεως τοῦ φωτὸς καὶ θεωροῦνταν ὁ κεντρικὸς πυρῆνας τοῦ πνευματικοῦ βίου τῆς ἀνθρωπότητας.

  Τὰ σπουδαστήρια τῶν Ἀθηνῶν, κατὰ τὴν ὕστερη ἀρχαιότητα, ἦταν πιὸ πολλὰ ἀκόμη κι ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ χρυσοῦ αἰῶνος καὶ ἡ προσέλευση τῶν σπουδαστῶν, ἀπ' ὅλη τὴν ἐπικράτεια τοῦ γνωστοῦ τότε κόσμου, ἤκμαζε.    Παράλληλα, οἱ παλαιοὶ θεσμοὶ τῆς πόλης παρέμεναν ἀκλόνητοι ἂν καὶ ἡ Ἀθήνα εἶχε γνωρίσει τὴν ἄτεγκτη καὶ σκληροτάτη συμπεριφορὰ τῆς ρωμαϊκῆς πολεμικῆς μηχανῆς μὲ ἐπί κεφαλῆς τὸν ἀγριότατο ρωμαῖο στρατιωτικὸ δικτάτορα Σύλλα, ποὺ δὲν σεβάστηκε τὸ κάλλος καὶ τὴν δόξα τῆς πιὸ φημισμένης πόλης τῶν αἰώνων. 

Ἀναπαράσταση τῆς Ἀκρόπολης τῶν Ἀθηνῶν 

τὴν ἐποχὴ τοῦ χρυσοῦ αἰῶνος τοῦ Περικλῆ. 

Κάπως ἔτσι θὰ τὴν εἶδε κι ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ἀνεβαίνοντας 

στὸν Ἄρειο Πάγο ποὺ εἶναι ὁ ἀντικρινὸς βραχώδης λόφος

 στὰ βορειοδυτικὰ τῆς Ἀκροπόλεως. 

   Σ' αὐτὴ τὴν κρίσιμη χρονικὴ στιγμή, τῆς ἐπιβολῆς τῆς Pax Romana, ἔρχεται στὴν κατακτημένη Ἑλλάδα ὁ ἀπόστολος τῶν ἐθνῶν Παῦλος γιὰ νὰ κηρύξη τον ἀληθινὴ πίστη τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Κι ἐνῶ ἡ κατείδωλος πόλη τῶν Ἀθηνῶν τὸν κάνει νὰ αἰσθανθεῖ, πρὸς στιγμήν, ἄβολα ἡ ἀνάβαση τοῦ εἰς τὸν Ἄρειο Πάγο του δίδει μιὰ θεόληπτη ὁμολογία ἐξαίροντας τὸ ὑψηλὸ φρόνημα τῆς θρησκευτικῆς ταυτότητα τῶν Ἀθηναίων μὲ τὴν ἑξῆς φράση: «ἄνδρες Ἀθηναῖοι, κατὰ πάντα ὡς δεισιδαιμονεστέρους ὑμᾶς θεωρῶ» (μετάφραση: άνδρες Αθηναίοι σας θεωρώ από όλους τους άλλους τους πιο ευσεβείς προς τα θεία) Πράξεις των Αποστόλων κεφ. 17 [1].

  Ἰδοὺ λοιπόν, τίθεται τὸ ἐρώτημα, ἦταν ἄραγε ἡ φράση αὐτὴ μιὰ φιλοφρόνηση, μιὰ κολακία τοῦ Ἀπόστολου Παύλου πρὸς τοὺς πολῖτες τῶν Ἀθηνῶν ἢ εἶχε μιὰ εὐρύτερη γνώση γιὰ τὸ πολιτιστικὸ ἔθος κάθε περιοχῆς ποὺ ἐπισκέπτονταν καὶ δὴ τῶν Ἀθηνῶν. Πάντως, μετὰ βεβαιότητος ἐμφαίνεται ὅτι, ἡ θεότης ὁμιλοῦσα διὰ μέσῳ αὐτοῦ ἀποκάλυψε μιὰ μεγάλη ἀλήθεια...την ἀναμονὴ τῆς ἐλεύσεως ἑνὸς ἀγνώστου θεοῦ, ποὺ ἐκεῖνος ἀνέλαβε νὰ τοὺς γνωρίσει! 

  Ἐν ὅσῳ, λοιπόν, κάποιοι ἀντιφρονοῦντες ἰσχυριστοῦν ὅτι, ὁ Παῦλος ἦταν ἕνας ἀδαὴς ἀπεσταλμένος τοῦ κινήματος τοῦ χριστιανισμοῦ, ἀντιπαραθέτω τὴν ἴδια ἀναφορὰ ἀπὸ τὴν πλευρὰ τοῦ περιηγητοῦ Παυσανίου, ἑνὸς Ἕλληνα συγγραφέα περιηγητῆ μὲ ρωμαϊκὴ ὑπηκοότητα ποὺ ἔζησε ἕναν αἰῶνα μετὰ ἀπὸ τὸν Παῦλο καί φαίνεται νὰ μᾶς πληροφορεῖ ἀκριβῶς τὰ ἴδια στοιχεῖα γιὰ τὴν ζωὴ καὶ τὸ ἔθος τῶν Ἀθηναίων ἐλευθέρων πολιτῶν. 

«17.[1] Ἀθηναίοις δὲ ἐν τῇ ἀγορᾷ καὶ ἄλλα ἐστὶν οὐκ ἐς ἅπαντας ἐπίσημα καὶ Ἐλέου βωμός, ᾧ μάλιστα θεῶν ἐς ἀνθρώπινον βίον καὶ μεταβολὰς πραγμάτων ὄντι ὠφελίμῳ μόνοι τιμὰς Ἑλλήνων νέμουσιν Ἀθηναῖοι. τούτοις δὲ οὐ τὰ ἐς φιλανθρωπίαν μόνον καθέστηκεν, ἀλλὰ καὶ θεοὺς εὐσεβοῦσιν ἄλλων πλέον, καὶ γὰρ Αἰδοῦς σφισι βωμός ἐστι καὶ Φήμης καὶ Ὁρμῆς·» (μετάφραση: Στὴν ἀγορὰ τῶν Ἀθηναίων ὑπάρχουν κι ἄλλα [ἱερά], ποὺ δὲν εἶναι κατανοητὰ σὲ ὅλους, καθὼς καὶ βωμὸς τοῦ Ἐλέου, ποὺ εἶναι ὁ πιὸ χρήσιμος ἀπὸ τοὺς θεοὺς στὴν ἀνθρώπινη ζωὴ καὶ τὶς μεταβολὲς τῆς τύχης· οἱ μόνοι Ἕλληνες ποὺ τὸν τιμοῦν εἶναι οἱ Ἀθηναῖοι. Αὐτοὶ δὲν ἀγαποῦν μόνο τοὺς ἀνθρώπους, ἀλλὰ καὶ τοὺς θεοὺς λατρεύουν περισσότερο ἀπὸ τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους, γιατί ἔχουν βωμὸ γιὰ τὴν Αἰδῶ, τὴ Φήμη καὶ τὴν Ὁρμή.)  [ΕΛΛΑΔΟΣ ΠΕΡΙΗΓΗΣΙΣ - ΑΤΤΙΚΑ].

 Ἐν κατακλεῖδι, ἀποδεικνύεται περίτρανα ἡ ὀρθότητα τοῦ χειρισμοῦ τῆς ἱερὰς ἀποστολῆς τοῦ Παύλου, εἰς τὴν διάδοση τῆς Χριστιανικῆς Πίστεως, εἰς τούτην τὴν μικρὴ παρένθεση τοῦ ἱστορικοῦ τοῦ βίου. Φαίνεται δὲ νὰ προγνώριζε γιὰ τὸ μεγάλο βαθμὸ πίστεως ποὺ δύνανται νὰ ἀσκήσει ἡ πόλις τῶν Ἀθηνῶν εἰς τὴν πορείαν διὰ τοῦτο δὲν ἐπανῆλθε καὶ δὲν ἀπέστειλε καμία ἐπιστολή. 

Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ἐπὶ τοῦ Ἀρείου Πάγου

 Ἔτσι λοιπόν, στὴν Ἀθήνα ἐβλάστησαν οἱ ὡραιότεροι καρποὶ τῆς χριστιανοσύνης ὅπως ἐπὶ παραδείγματι, οἱ Ἅγιοι Ἰερόθεος καὶ Διονύσιος ἀρεοπαγῖτες μὲ τὴν πλούσια ὑμνογραφία καὶ τὴν θεολογικὴ παρακαταθήκη, οἱ Ἅγιοι Ἀθηναγόρας καὶ Ἀριστείδης ἐκ τῶν πρώτων καὶ σθεναρῶν ἀπολογητῶν μὲ βαθιὰ φιλοσοφικὴ κατάρτιση, ἡ Ἁγία Δαρεία ἡ φιλόσοφος, ὁ Ὅσιος Μάρκος ὁ Ἀσκητὴς μὲ τὶς πατερικὲς νουθεσίες καὶ τ΄ ἀσκητικὰ διδάγματα, ὁ Ἅγιος Λεωνίδης, ἀθηναῖοι ποὺ θήτευσαν στὸν παπικὸ θῶκο καὶ τέλος ἡ λατρεία στὸ πρόσωπο τῆς Παναγίας ποὺ ἄσκησαν οἱ ἀθηναῖοι πιστοὶ ξεπερνῶντας κάθε ἄλλη πόλη καθὲ ἄλλη περιοχὴ δίδοντας στὴν πόλη τους τὴν αἴγλη τῆς παρουσίας τῆς Μητέρας τοῦ Φωτὸς ἀπὸ τὴν ὕστερη ἀρχαιότητα ἕως καὶ τοὺς ὑστεροβυζαντινοὺς χρόνους! 

  

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

[1] Ἰδοὺ καὶ τὸ μικρὸν ἀπόσπασμα τῆς περικοπῆς τῶν Πράξεων τῶν Ἀποστόλων: 22 Σταθεὶς δὲ ὁ Παῦλος ἐν μέσῳ τοῦ Ἀρείου πάγου ἔφη· ἄνδρες Ἀθηναῖοι, κατὰ πάντα ὡς δεισιδαιμονεστέρους ὑμᾶς θεωρῶ. 23 Διερχόμενος γὰρ καὶ ἀναθεωρῶν τὰ σεβάσματα ὑμῶν εὗρον καὶ βωμὸν ἐν ᾧ ἐπεγέγραπτο, ἀγνώστῳ Θεῷ. Ὅν οὖν ἀγνοοῦντες εὐσεβεῖτε, τοῦτον ἐγὼ καταγγέλλω ὑμῖν.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

-ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ, ΠΡΑΞΕΙΣ ΤΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ

-ΠΑΥΣΑΝΙΑΣ, ΕΛΛΑΔΟΣ ΠΕΡΙΗΓΗΣΙΣ - ΑΤΤΙΚΑ

   

ЭIЄ

BRIGITTE  Η  ΘΕΑ ΑΘΗΝΑ - ΑΡΤΕΜΙΣ ΤΩΝ ΚΕΛΤΩΝ

Έρευνα & συγγραφή: Ιωάννης Βαφίνης

  Τὸ εὐρωπαϊκὸ ὄνομα Μπρίτζετ ἤ Μπριγκίτε εἶναι ἕνα πολὺ διαδεδομένο ὄνομα στὸν δυτικὸ πολιτισμὸ κι ἔχει μακρὰν ἱστορία. Ἦταν τόσο ἱερὸ ὄνομα ποὺ ἐπιβίωσε διὰ μέσου τοῦ χριστιανισμοῦ εἰς τους αἰῶνας. Ἡ ἀπαρχὴ τοῦ ὀνόματος ἐν ὑποστάσι, γυναικείας θεότητος ἐντοπίζεται ἐκ πρώτης στὴν ἰρλανδικὴ μυθολογία. Ἡ Μπριγκίτε θεωρεῖτε γόνος τῆς φυλῆς τῶν Τουαθὰ ντὲ Ντανάν, καὶ πατέρας της εἶναι ὁ δρυΐδης Ντάγκντα(Dagda) παρόμοιος μὲ τὸν γερμανὸ Ὄντιν(Odin) τὸν γαλάτη Σούκελλος(Sucellos) καὶ τὸν ρωμαῖο Ντὶς πάτερ(Dis Pater) καὶ τὸν Ἕλληνα Πλούτωνα. 

   Στὸν ἑλληνικὸ πολιτισμὸ ἡ Βριτόμαρτις ἢ Βριτάμαρπις ἦταν θεότητα τῆς  μυθολογίας, προστάτιδα τῶν ψαράδων, ποὺ λατρευόταν στὴν Κρήτη ὅπως καὶ εἰς ἄλλες ἑλληνικὲς περιοχές. Ἡ Βριτόμαρτις ἦταν μιὰ νέα καὶ ὄμορφη κοπέλα ἀπὸ τὴν ἀρχαία Γόρτυνα, κατὰ μία ἐκδοχὴ ἦταν κόρη του Δία καὶ τῆς Κάρμης ἀπὸ τὴν ἀρχαία πόλη Τάρρα.

  Ἡ ἐπωνυμία της θεωρεῖται ἀπὸ τοὺς ἔγκριτους γλωσσολόγους ὡς μία μορφὴ πανάρχαιας συνθέσως δύο λέξεων ποὺ ὁδηγοῦν στὴν ἔννοια τῆς φερωνυμίας "Γλυκιὰ Παρθένος" (Βριτὺ = γλυκὺς & μάρτις = παρθένος). 

Χάλκινο αγαλματίδιο της Μπριγκίτε

ή Μπρίτανι που βρέθηκε στην Βρετανία

  Τὸ πρωτοελληνικὴς προελεύσεως ὄνομα δηλεὶ τὴν μακρὰν προέλευση τῆς θρησκεύτικής λατρείας εἰς τὴν τοιαύτην προσωποποιημένη θεότης ὅπου ἀργότερα συνταυτίστηκε μὲ τὴν ἑλληνικὴ θεότητα Ἄρτεμης.

 Ἡ ἐγκυκλοπαίδεια τοῦ Ἡλίου, στὸ λῆμμα Βριτόμαρις ἢ Βριτόμαρπις περιγράφει τὴν θεότητα ποὺ ἀνάγεται εἰς τὴν ἐποχὴ τοῦ μινωικοῦ πολιτισμοῦ. Οἱ Μινωίτες φέροντες κοινὴ πίστη μὲ τοὺς παλαιότερους αὐτῶν Ἀθηναίους λάτρευαν τὴν Παρθένο γλυκιὰ θαλασσινὴ κόρη μετουσιωμένη σ΄ένα ξόανο ποὺ εἶχε σκαλίσει κι ἀφιερώσει ὁ Ἀθηναῖος πολυτεχνίτης Δαίδαλος στὴν Ὁλούντα σημερινὴ Ἐλούντα. 

 Φαίνεται δὲ, ἀπὸ τὰ μυθολογικὰ συμφραζόμενα ὅτι, ὁ Μίνωας ἐρωτεύτηκε τὴν νεαρὰ παρθένο καὶ ἐρωτομανὴς ὡς ἦταν τὴν κυνήγησε ἐῶς ὅτου ἐκείνη τρέχοντας ἔπεσε ἀπὸ ἕνα ὑψηλὸ τέναγος εἰς τὴν θάλασσα. Οἱ ἁλιεῖς ποὺ ψάρευαν ἐκείνη τὴν ὥρα τὴν ἔσωσαν μὲ τὰ δίχτυα τους κι ἔκτοτε, ἐκείνη, τοὺς χρωστοῦσε εὐγνωμοσύνη καὶ πάντα τους προστάτευε καὶ τοὺς κατεύθυνε στὴν ἁλιεία τους. 'Ἐτσι ὁρισμένες φορὲς ἀποτυπώνεται ὡς μία θεότητα τῆς θάλασσας και τῆς Σελήνης. 

 Ἐπιπλέον, στὸ μέγα ἐτυμολογικὸ λεξικό, συνάνταται ὡς Ἀθήνα Ἰππία(δες λῆμμα Ἰππία) κόρη τοῦ Ποσειδῶνα καὶ τῆς Κορυφῆς τοῦ Ὠκεανοῦ γεννημένη μαζὶ μὲ τὸ ἅρμα της «ΙΠΠΙΑ: ...Ἢ ὅτι Ποσειδῶνος οὖσα θυγάτηρ καὶ Κορυφῆς της Ὠκεανοῦ, ἔχουσα ἅρμα, οὕτως ἐγεννήθη...».

 Μιὰ τέτοια ἀπεικόνιση ἀνακαλύφτηκε σὲ ἕνα προϊστορικὸ τύμβο στὸ Χάλστατ τῆς Αὐστρίας. Τὸ χάλκινο σύμλπεγμα ποὺ βρέθηκε ὡς ἀναθηματικὸ δῶρο στὸ νεκρὸ βασιλέα ποὺ ἐνταφιάστηκε ἐκεῖ στὸ ὑψηλὸ τύμβο - λόφο δείχνει μιὰ πομπὴ θυσίας, μὲ θῦμα τὸ ἐλάφι, ποὺ θυσιάζεται πρὸς τιμὴν τῆς ψηλῆς θηλυκῆς θεᾶς ἀπὸ τὸν γυμνὸ ἄνδρα ποὺ κρατάει ἕνα τσεκούρι! 

                                                                                       

HALLSTATT CULTURE VOTIVE GIFT 10TH-6TH BC Celt chariot

Πρόκειται γιὰ τὸ εὕρημα τῆς περιοχῆς Χάλστατ ποὺ ὀνομάζεται βαγόνι λατρείας Strettweg, ἢ βαγόνι θυσίας Strettweg , ἢ ἅρμα Strettweg εἶναι ἕνα χάλκινο λατρευτικὸ ἀντικεόομενο ποὺ χρονολογεῖτε περίπου τὸ 600 π.Χ. 

δηλαδὴ στοὺς ἀρχαϊκοὺς χρόνους 

  Ἔτσι γίνεται φανερὸ τὸ κοινὸ παρελθὸν τοῦ ἑλληνισμοῦ καὶ τοῦ κόσμου Κελτῶν ἀφοῦ οἱ τελετουργίες τους ἀποδίδονταν σὲ ἑλληνικὲς θεότητες μὲ ἐλαφρῶς παραλλαγμένη τὴν φερωνυμία τους. Ἐδῶ πρόκειται γιὰ τὴν Ἀθηνᾶ καὶ τὴν Ἄρτεμις ἑνωμένες ὅπως οἱ Κρῆτες τὶς λάτρευαν μὲ τὴν ἐπωνυμία της Ἀταναποτινίγια  (a-ta-na-po-ti-ni-ja) ὅπως βρέθηκε γραμμένο σὲ μιὰ πινακίδα μὲ γραμμικὴ Β' γραφή στην Κνωσσό του 14ου αιώνα π.Χ. Ἐν τέλει ἡ Ἀταναποτινίγια δὲν ἦταν ἄλλη ἀπὸ τὴν Ἀθηνᾶ πότνια γαῖα μιὰ μεγάλη θεὰ τῆς μητέρας φύσης. 

Τὸ σύμβολο τῆς Βρετανίας εἶναι ἡ θεὰ Μπριτάνια.

 Θεωρεῖτε δέ ἡ ἀφηρωισμένη μορφή της 

βασίλισσας Βοαδικείας μὲ στοιχεῖα ἀπὸ τὴν θεὰ Ἀθηνᾶ 

τῶν Ἑλλήνων συμπλεκόμενη μὲ τὴν ἀρχαιότερη 

μορφὴ τῆς μινωικῆς Βριτόμαρτυς Ἀρτέμιδος, ὅπου 

ναός της εὑρίσκονταν στὸν Ἀττικὸ δῆμο 

τῶν Ἀθηνῶν τὴν ἐπονόματι Βραυρώνα.

Ἡ Ἀθηνᾶ Ἀφαία στὴν Αἴγινα 

Ἡ λαϊκὴ ἡρωίδα της Βρετανίας ποὺ ἔφερε το 

ἑλληνικὸ ὄνομα Βοαδικεία(λατινιστί 

boudica ἢ Boudicca ἢ Boadicea). Ἡ ὄψη 

καὶ ἡ περιβολὴ τῆς μοιάζουν μὲ τὴν θεὰ Ἀθηνᾶ 

τῆς ἀρχαίας ἑλληνικῆς μυθολογίας. Ὡστόσο ἡ μορφὴ μετουσιώνει τὴν προϊστορικὴ μορφὴ τῆς θεᾶς τῶν ὄρεων ἤτοι τῆς μεγάλης μητέρας τῆς φύσης.

  Ἡ προϊστορικὴ μορφή, τῆς θεᾶς τῶν ὀρέων, τῆς σελήνης, τῶν ἁλιέων καὶ τῆς φύσης, ὡς μεγάλη μητέρα, σχετίζεται μὲ τὴν νύχτα καὶ ἀπωθεῖτε ἀπὸ τοῦ ἡλιακοῦ ἥρωα Μίνωα τῆς Κρῆτης.  Αὐτὴ ἡ θεότης παραχώρησε ἀρκετοὺς αἰῶνες μετὰ τὴν θέση της στὴν Παρθένο Μαρία ή ἀλλιῶς Παναγία ἡ θαλασσινή (ὑπάρχει ὀρθόδοξος ἱερὸς ναὸς στὴν Ἄνδρο ἐνῶ στὴ Βαρκελώνη της Καταλωνίας καθολικὸς ναός της  Santa Maria del Mar).

 Οἱ Κρῆτες ἢ Ἀθηναιοκρῆτες, οἱ διασωζώμενοι ἐκ τοῦ λαβυρίνθου, διέδωσαν τὴν λατρεία της Μεγάλης θεᾶς τῆς φύσης στὴν ἠπειρωτικὴ Ἑλλάδα καὶ στὴν Εὐρώπη καὶ τὴν Ἀσία. Ὡς θεὰ τοῦ φεγγαριοῦ συσχετίζονταν μὲ τὰ γονιμικὰ μυστήρια καὶ τὰ μυστήρια του κάτω κόσμου.  

  Τὸ μυστηριακό της σύμβολο ὑπῆρξε ὁ ἱερὸς κόμπος ποὺ τὸν βλέπουμε σὲ πολλὲς ἀρχαῖες μινωικὲς ἀναπαραστάσεις τοιχογραφιῶν, ἀγγειογραφιὼν καὶ σφραγγιδόλιθων.

 Ἡ ἐξήγηση τῆς ἱερότητας τοῦ κόμπου δὲν ἔχει ἐξηγηθεῖ, ἀκόμη, ἀπὸ τοὺς ἀρχαιολόγους. Ἴσως, ἡ ἐπιβίωση τοῦ μυστικοῦ κύκλου τῶν μεταφυσικῶν δραστηριοτήτων τοῦ ἱεροῦ κόμβου νὰ συνεχίστηκε στὰ κομποσχοίνια τῶν ἑλληνορθόδοξων χριστιανῶν ἀσκητῶν ὅπως καὶ τῶν βουδιστὼν μοναχῶν.

  Ἐν κατακλεῖδι, ἡ Μπριγκίτε - Ἀθηνᾶ - Ἄρτεμις - Ἀφροδίτη - Δήμητρα ἤτοι ἡ πάλαι ποτὲ Μεγάλη Μητέρα θεὰ τῆς φύσης, ἕκαστος αὐτῆς, μετουσίωνε,  στὴν συνείδηση τῶν προϊστορικῶν ἀνθρώπων τὴν ἐνεργειακὴ παρουσία τῆς σοφίας τοῦ Θεοῦ δημιουργοῦ ἐπὶ τῆς ἐξελικτικῆς πορείας τῆς ζωῆς τοῦ πλανήτου Γαῖα!  

       

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

-ΝΕΟΤΕΡΟΝ ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ ΤΟΥ ΗΛΙΟΥ

-ΜΕΓΑ ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΚΟΝ ΛΕΞΙΚΟ, ΤΟΜΟΣ 4

ЭIЄ 

ΑΜΟΙΒΕΥΣ 

Ο ΚΑΛΟΠΛΗΡΩΜΕΝΟΣ ΔΕΞΙΟΤΕΧΝΗΣ ΑΘΗΝΑΙΟΣ ΚΙΘΑΡΩΔΟΣ

Έρευνα & συγγραφή: Ιωάννης Βαφίνης

  Εἰς τὴν ἑλληνιστικὴν περίοδο, ὅπου καὶ ἐγεννήθει τὸ εἶδος τῆς μέσης κωμωδίας, ἐμφανίζεται στὸ κλεινὸν ἄστυ τῶν Ἀθηνῶν ἕνας λαμπρὸς κιθαρωδὸς ποὺ ἔμεινε γνωστὸς ὡς τὴ σήμερον μὲ τὴν φερωνυμία Ἀμοιβεὺς ἢ Ἀμοιβέας. Δὲν ξέρουμε ἂν ἦταν τὸ πραγματικὸ ἢ τὸ καλλιτεχνικόν του ὄνομα, ἀλλὰ καὶ περὶ τοῦ βίου του δὲν γνωρίζουμε παρὰ μόνο λίγες λεπτομέρειες ποὺ συντελέστηκαν κατὰ τὴν αὐτὴν περίοδον εἰς τὴν ἀρχαία καὶ πανσεβάσμια πόλη τῶν Ἀθηνῶν. 

  Χρονολογικά, ὅπως μᾶς πληροφορεῖ τὸ παλαιὸν Λεξικὸν τῆς μυθολογίας, γεωγραφίας κι ἱστορίας, ὑπῆρξε σύγχρονος τοῦ φιλοσόφου Ζήνων τοῦ Κιτιεύς, δηλαδὴ μεταξὺ τοῦ 334 μὲ 262 π.Χ. Συνάμα, δηλώνετε εἰς τὴν ἐποχήν του ὡς περίφημος μουσικὸς καὶ κιθαριστὴς. 

  Ὡστόσο, ἀρχαιότερες πηγές, ἐκ τῶν συγγραφέων Ἀριστία, Ἀθήναιου, Κλαύδιου Αἰλιανοῦ καὶ Πλουτάρχου τὸν ἀναγιγνώσκουμε ὡς κιθαρωδὸ καὶ ὄχι ὡς κιθαριστή, καθότι, ἡ κιθαρωδικὴν τέχνη συντελοῦνταν μὲ δύο ἑρμηνείας, τὴν φωνητικὴ καὶ τὴν κιθαριστική, ὅπου τὴν φωνὴ συνόδευε δεξιοτεχνικὰ ἡ κιθάρα. Ο Αθήναιος, επιβεβαιώνει την τοιαύτην φήμη σημειώνοντας τα εξής: «ἐπεὶ δ᾽ ἐνταῦθα τοῦ λόγου ἐσμέν, οὐκ ἄξιον ἡγοῦμαι παραλιπεῖν τὰ περὶ Ἀμοιβέως τοῦ καθ᾽ ἡμᾶς κιθαρῳδοῦ, ἀνδρὸς τεχνίτου κατὰ νόμους τοὺς μουσικούς.» (Δειπνοσοφιστές ΙΔ΄ 623 17d) [καὶ καθὼς εἴμαστε σὲ αὐτὸ τὸ σημεῖο τοῦ λόγου δὲν εἶναι σωστὸ νὰ παραλείψουμε τὰ σχόλια περὶ τοῦ δικοῦ μας κιθαρωδοῦ Ἀμοιβέως, τοῦ δεξιοτέχνη ἀνδρὸς εἰς τοὺς μουσικοὺς κανόνες] . 

   Ὡστόσο, ἡ ἀναφορὰ αὐτὴ ἀπευθύνεται στὸν συνώνυμο τοῦ Ἀμοιβέως Α' τὸν Ἀμοιβέα Β΄ συγκρίνοντας τὸν μὲ τὸν κατὰ πέντε αἰῶνες παλαιότερο, 3ο αἰῶνα πΧ. ὁ πρῶτος καὶ 2ο μ.Χ. ὁ δεύτερος. Ὁ Ἀθήναιος, ζῶντας την ἴδια ἐποχή μὲ τὸν Ἀμοιβέα Β΄ γράφει γιὰ μιὰ προσωπική ἐμπειρία μαζί του ἀκούγοντας τον ὅπου σὲ ἕνα συμπόσιο ἔλαβε τὴν κιθάρα καὶ τραγούδησε εὐχαριστῶντας τόσο πολὺ τὸ ἀκροατήριο γιὰ τὸ γρήγορο - περίτεχνο παίξιμο καὶ τὴν καλλιφωνία του. Τὸ ἀρχαῖον κείμενο σημειώνει τὰ ἑξῆς: «ἀναλαβών τε τὴν κιθάραν εἰς τοσοῦτον ἡμᾶς ἧσεν ὡς πάντας θαυμάζειν τήν τε κιθάρισιν μετὰ τῆς τέχνης ταχίστην οὖσαν καὶ τῆς φωνῆς τὴν ἐμμέλειαν.» (Δειπνοσοφιστές ΙΔ' 623 17d).

Ὁ κιθαρωδὸς Ἀμοιβέας

  Ἡ σημαντικότητα τοῦ ἀρχαίου κειμένου βρίσκεται στὰ σημεῖα περιγραφῆς τῆς τεχνικῆς ἀπόδοσης τοῦ δεξιοτέχνη κιθαρωδοῦ ποὺ φτάνει στὸ ἐπίπεδο μιᾶς ἐπίδειξης ἀληθινῆς μουσικῆς λογιότητας. Τὸ ἐμμελεῖς τραγούδισμα, ἔθος ἀρχαῖον ἑλληνικὸν φαίνεται νὰ ἐκτελοῦνταν καὶ ἀπὸ τοὺς δύο συνονόματους κιθαρωδοὺς τὸν Ἀμοιβέα ἐξ Ἀθηνῶν καὶ τὸν Ἀμοιβέα ἐξ Ἀλεξανδρείας. Γι΄αυτό κι ὁ Ἀθήναιος λέει "τοῦ καθ᾽ ἡμᾶς κιθαρῳδοῦ" ἀφοῦ κι δυὸ ζοῦνε τὴν ἴδια ἐποχὴ στὴν Ἑλληνορωμαϊκὴ Αἴγυπτο. 

 Ὁ Δίων Χρυσόστομος διασώζει τὴν μαρτυρία τῆς ἀκριβὴς πληρωμῆς του Ἀμοιβέα Β΄ μὲ πέντε τάλαντα γιὰ μιὰ ἐμφάνιση στὸ συμπόσιο, πληρωμένα ἀπὸ ἕναν πλούσιο ἰδιώτη(Λόγοι 66 & 11).

    Ὡστόσο, ἡ ἐμμέλεια ὑπῆρξε ὡς ἔθος ἀρχαῖον ἑλληνικόν καὶ ἡ μουσική του ὁρολογία ἐξηγεῖτε μὲ διάφορους τρόπους, ὅπως: "συμφωνία μὲ τοὺς νόμους τοῦ μέλους -μελωδικὸς" & "ἐμμελὴς κίνηση = μελῳδικὴ κίνηση" & "Ὁ Βάκχειος ἀναφέρει ὅτι, ἐμμελεῖς εἶναι οἱ φθόγγοι ποὺ χρησιμοποιοῦν οἱ τραγουδιστὲς πάνω σὲ ὄργανα" & "ὁ Πτολεμαῖος λέει ὅτι, ἐμμελεῖς εἶναι οἱ φθόγγοι ποὺ ὅταν συνδέονται μεταξύ τους γίνονται εὐχάριστοι καὶ δεκτικοὶ στὴν ἀκοὴ ἐνῶ ἐκμελεὶς εἶναι ἀκριβῶς το ἀντίθετο. ἐπίσης οἱ ἐμμελεῖς φθόγγοι καὶ τὰ διαστήματα ἦταν, τὸ ἡμιτόνιο (16:15), ὁ τόνος μείζων καὶ ἐλάσσων (9:8 καὶ 10:9 ἀντίστοιχα), ἡ μεγάλη καὶ μικρὴ τρίτη (5:4 καὶ 6:5 ἀντίστοιχα).

 Σημαντικὰ στιγμιότυπα, τοῦ ἀγνώστου βίου τοῦ Ἀμοιβέως ἐξ Ἀθηνῶν, διασώθηκαν εὐτυχῶς, ἀπὸ ἐπώνυμους Ἕλληνες ἀρχαίους συγγραφεῖς. Τὸ πρῶτο, σύμφωνα μὲ τὸ χαμένο βιβλίο τοῦ ἀρχαίου συγγραφέα Ἀριστέα "Περὶ Κιθαρωδῶν", ὅπου ἀπόσπασμα τοῦ διέσωσε ὁ Ἀθήναιος, ἀφορᾶ τὸν τόπο κατοικίας εἰς τὸ κλεινὸν ἄστυ τῶν Ἀθηνῶν δίπλα ἀπὸ τὸ θέατρο τπὺ Διονύσου κάτω ἀπὸ τὴν Ἀκρόπολη κι ὅτι, ἔβγαινε καὶ τραγουδοῦσε κι ἀμοίβονταν μὲ ἕνα τάλαντο. Τὸ ἀρχαῖο κείμενο τὸ περιγράφει ὡς ἑξῆς: «ἐμοὶ μὲν γὰρ οὐδὲν ἐλάττων εἶναι νομίζεται τοῦ παλαιοῦ Ἀμοιβέως, ὅν φησιν Ἀριστέας ἐν τῷ περὶ Κιθαρῳδῶν ἐν Ἀθήναις κατοικοῦντα καὶ πλησίον τοῦ θεάτρου οἰκοῦντα, εἰ ἐξέλθοι ᾀσόμενος, τάλαντον Ἀττικὸν τῆς ἡμέρας λαμβάνειν.» (Δειπνοσοφιστές ΙΔ΄ 623D 17) μετάφραση: [Εγώ τίποτα το ελάχιστο δεν θεωρώ του παλαιού Αμοιβέως, όπως λέει ο Αριστέας στο βιβλίο του "Περί Κιθαρωδών" πως κατοικεί στην Αθήνα δίπλα στο θέατρο(του Διονύσου) και για κάθε μία φορά που εξέρχεται για να τραγουδήσει η αμοιβή του είναι ένα τάλαντο] . 

  Τὸ ποσὸ αὐτὸ γιὰ μία καὶ μόνη αὐθημερὼν ἐμφάνιση θεωροῦνταν καὶ τότε ἀλλὰ καὶ σήμερα ὑπερμεγέθης ἂν θεωρήσουμε ὅτι, διακόσιοι κωπηλάτες μιᾶς τριήρους κατὰ τὸν Πελοποννησιακὸ πόλεμο ἐλάμβαναν μισθὸ ἑνὸς ταλάντου ἕκαστος τὸ μῆνα. Σύμφωνα μὲ πηγὲς μισθολογίου τοῦ 377 π.Χ. ὁ μισθὸς τοῦ ἑνὸς ταλάντου ἀντιστοιχοῦσε μὲ ἐννέα χρόνια ἐξειδικευμένης ἐργασίας.                 Ἐπίσης, ἡ μονάδα μέτρησης τοῦ Ἀθηναϊκοῦ ταλάντου ποὺ ἀποτελοῦνταν ἀπὸ ἀτόφιο ἀσήμι τοῦ Λαυρίου, ἰσοῦτε σήμερα σὲ δολάρια, ἂν λαβουμε ὑπ' ὄψιν τὴν τιμὴ τοῦ ἀσημιοῦ στὰ 706,74 εὐρὼ(τελευταία τιμὴ τὴν ὥρα ποὺ γράφονταν τὸ κείμενο καθότι ἡ τιμὴ ἀνεβοκατεβαίνει συνεχῶς) τὸ κιλὸ ἐπὶ εἴκοσι ἕξι χιλιόγραμμα, βάση τῆς ἀρχαίας μονάδα μέτρησης μάζας τοῦ ταλάντου, καταλήγουμε στὸ συμπέρασμα ὅτι ὁ Ἀμοιβεὺς ἔπαιρνε τὸ ὑπέρογκο ποσὸ γιὰ μία του ἐμφάνιση 18.356 εὐρὼ δηλαδὴ σὲ ἑλληνικὲς δραχμὲς 6.254.807.

  Τὸ δεύτερο στιγμιότυπο τοῦ φημισμένου βίου του, ἀφορᾶ τὸν Ἀμοιβέα καὶ τὸν φιλόσοφο Ζήνων  Κιτιεύς. Ο Ζήνων φαίνεται ότι, υπήρξε θαυμαστής της τέχνης του κιθαρωδού Αμοιβέως και πιθανότατα και συχνός θαμώνας του θεατρικοῦ ακροατηρίου, εφόσον, οι εμφανίσεις του κιθαρωδού γίνονταν στο θέατρο του Διονύσου. Ο Πλούταρχος, ιερέας του Δελφικού μαντείου και γνωστός για το συγγραφικό του έργο περιέσωσε τα εξής σχόλια περί του ιστορικού αυτού γεγονότος ως εξής: «Καίτοι καὶ Ζήνωνά φασιν εἰς θέατρον ἀνιόντα κιθαρῳδοῦντος Ἀμοιβέως πρὸς τοὺς μαθητάς «Ἴωμεν» εἰπεῖν «ὅπως καταμάθωμεν οἵαν ἔντερα καὶ νεῦρα καὶ ξύλα καὶ ὀστᾶ λόγου καὶ ῥυθμοῦ μετασχόντα καὶ τάξεως ἐμμέλειαν καὶ φωνὴν ἀφίησιν».» (Πλουτάρχου Περὶ ἠθικῆς [443a]) μετάφραση: [Πράγματι ἀκόμα καὶ ὁ φιλόσοφος Ζήνωνας δήλωνε καθὼς ἀνέβαινε μὲ τοὺς μαθητές του πρὸς τὸ θέατρο - τοῦ Διονύσου κάτω ἀπὸ τὴν ἀκρόπολη τῶν Ἀθηνῶν - «Πᾶμε» εἶπε «γιὰ νὰ κατανοήσουμε πόση ἁρμονία καὶ μελωδικότητα ἀναδύουν οἱ ἐντέρινες χορδές, τὰ ξύλα καὶ τὸ ὀστέϊνο πλῆκτρο τῆς κιθάρας ὅταν μετέχουν σὲ μιὰ ρυθμικὴ σταθερὰ καὶ μιὰ εὐφωνία ποὺ προκύπτει ἀπὸ τὴν τήρηση τῶν κανόνων καὶ τῶν νόμων ὀρθὰ διαχωρισμένα ἀπὸ τὴν ἀνθρώπινη φωνή]. Σαφέστατα, ἐδῶ, ὁ Ζήνων ὁμιλεῖ περὶ τῆς κιθαρωδικῆς τέχνης καὶ τὴν δεξιοτεχνικὴν ἀκρίβεια ποὺ εἶχε ὁ μεγάλος κιθαρωδός στὶς καλλιτεχνικές του ἐμφανίσεις, ὅπου κέρδιζε τὴν ἀγάπη τοῦ ἀθηναϊκοῦ κοινοῦ μὲ τὸ ἐμπνευσμένο παίξιμο τῆς κιθάρας καὶ τοῦ τραγουδιοῦ του.

  Ἀπὸ τὰ συμφραζόμενα, ὁ Ἀμοιβεύς, ὑπῆρξε δεινὸς ἐκτελεστὴς τῶν μουσικῶν ἀκροαμάτων ποὺ ἀκόμα καὶ στοχαστὲς καὶ φιλόσοφοι διέκριναν τὴν ἀσκούμενη φύση ἡ ὁποία εἶχε ὡς ἀποτέλεσμα τὴν ἐπίτευξη τῆς τελειότητας στὴν κιθαρωδικὴ ἑρμηνεία του. Γι' αὐτό καὶ ὁ Ζήνων τὸν χρησιμοποίησε ὡς παράδειγμα πρὸς μίμησιν εἰς τοὺς μαθητάς τους, διὰ τὴν ἀριστείαν του.

 Τὸ τρίτο στιγμιότυπο συνδέεται μὲ τὸ προηγούμενο, καθότι, γνωστοποιεῖ τὴν πειθαρχημένη ζωὴ καὶ τὴν ἄσκηση ποὺ ἐκτελοῦσαν οἱ ἀρχαῖοι Ἕλληνες ἐπαγγελματίες κιθαρωδοὶ γιὰ νὰ ἐπιτύχουν τὸ ἀπόλυτο τῆς τέχνης τους. Περὶ τούτου σημειώνει ὁ Κλήμεντας ὁ Ἀλεξανδρεύς τὰ ἑξῆς: «καὶ Ἀμοιβεὺς δὲ ὁ κιθαρωδός, νεόγαμος ὤν, ἀπέχετο τῆς νύμφης» (Κλήμεντος Ἀλεξανδρέως, Τὰ Εὑρισκόμενα Πάντα 436) μετάφραση: [καὶ ὁ Ἀμοιβεὺς ὁ κιθαρωδὸς ὄντας νεόνυμφος δὲν συνευρίσκετο μὲ τὴν γυναῖκα του]. 

  Ἀλλὰ καὶ ὁ Κλαύδιος Αἰλιανὸς ξεδιαλύνει τὴν κατάσταση, περιγράφοντας τον Αμοιβέα ὡς ἕναν ἐγκρατευτὴ "ἱερέα" τῆς μουσικῆς ἑρμηνείας γράφοντας χαρακτηριστικά: «Ἀμοιβεὺς ὁ κιθαρῳδὸς σωφρονέστατος ἐλέγετο καὶ γυναῖκα ὡραιοτάτην ἔχων μὴ ὁμιλεῖν αὐτῇ·» (Κλαύδιος Αιλιανός Ποικίλη Ιστορία παραγρ. 30) μετάφραση: [Ὁ κιθαρωδὸς Ἀμοιβεὺς ἔλεγαν ὅτι ἦταν σωφρονέστατος κι ἐνῶ εἶχε γυναῖκα πανέμορφη δὲν ὁμιλοῦσε, κοινῶς δὲν συνουσιάζονταν, μαζί της - ὅσο καιρὸ εἶχε καλλιτεχνικὲς ἐμφανίσεις].

 Ἡ μουσικὸς -φιλόλογος καὶ παπυρολόγος Ἄννι Μπελὶς (Annie Belis) ἀναζητῶντας λεπτομέρειες γιὰ τὴν καθημερινὴ ζωὴ τῶν μουσικῶν στὴν ἀρχαιότητα κατάφερε νὰ παραθέσει στὸ βιβλίο της πληροφορίες σπάνιες καὶ πρωτόγνωρες. Πιὸ συγκεκριμένα γιὰ τὸν Ἀμοιβέα τὸ Α' τὸν Ἀθηναῖο ἀφιερώνει μιὰ μικρὴ παράγραφο γράφοντας ὅτι, οἱ ἐπαγγελματίες κιθαρωδοὶ ζοῦσαν, κατὰ τὴν περίοδο τῶν ἐμφανίσεων τους, μὲ μιὰ σεξουαλικὴ ἐγκράτεια τοποθετῶντας, πολλὲς φορὲς ἀκόμα σφικτήρα στὸ γεννητικό τους ὄργανο, ἐπειδή, πιστεύονταν, πὼς ἡ κατανάλωση σπέρματος γιὰ τοὺς ἀθλητὲς καὶ τοὺς τραγουδιστὲς μείωνε σημαντικὰ τὴν ἀπόδοση τους. Ἀκόμα κι ἂν ἡ γυναῖκα τους ἦταν συναρπαστικὴ ὅπως τοῦ κιθαρωδοῦ Ἀμοιβέως τοῦ Α΄ ποὺ θεωρήθηκε  πρότυπο  ἐπαγγελματικῆς καὶ καλλιτεχνικῆς εὐσυνειδησίας. 

  Τοῦτο, δείχνει καὶ τὴν μεγάλη ἀπαίτηση τοῦ ἀθηναϊκοῦ κοινοῦ ποὺ φαίνεται ὅτι, ὑπῆρξε πεπαιδευμένο καὶ μὲ ἐπίπεδο. Ὁ ὑπεραμειβόμενος  καὶ περιζήτητος κιθαρωδός της Ἀθήνας ἔπρεπε κάθε φορά νὰ ἀποδεικνύει τὴν ἀξία του γιὰ νὰ κρατάει ψηλὰ τὸν πήχη τόσο τῆς φήμης του ὅσο καὶ τῆς ἀμοιβῆς του. Τὸ ὄνομα τοῦ Ἀμοιβεὺς ἀπὸ τὸ ρῆμα ἀμοίβω φαίνεται νὰ εἶναι περισσότερο καλλιτεχνικὸ ψευδώνυμο παρὰ βαφτιστικό του, ἀφοῦ δὲν συγκαταλέγεται ὡς ὄνομα στὸν κατάλογο τῆς Prosopographia attica τοῦ Ἀθανάσιου Κίρχερ.

  

 

  ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

-Πλουτάρχου, Περὶ ἠθικῆς ἀρετῆς

- Κλαύδιου Αἰλιανοῦ, Ποικίλη ἱστορία, Claudii Aeliani  Aelian. Rudolf Hercher. In Aedibus B.G. Teubneri. Lipsiae, 1866.

- Λωρέντης, Νικόλαος, Λεξικόν τῶν ἀρχαίων μυθολογικῶν, ἱστορικῶν καὶ γεωγραφικῶν κυρίων ὀνομάτων:  Ἐν Βιέννῃ της Αὐστρίας: Ἐκ τῆς Τυπογραφίας Ἀντωνίου Μπένκου, 1837

- Κλήμεντος Ἀλεξανδρέως, Τὰ Εὑρισκόμενα Πάντα, Clementis Alexandrini opera, quae extant, Recognita & Illustrata per Joannem Potterum, Episcopum Oxoniensem Ex Typographia Antonii Zatta, 1757

- ANNIE BELIS, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΖΩΗ ΤΩΝ ΜΟΥΣΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ, ΕΚΔ. ΠΑΠΑΔΗΜΑ, ΑΘΗΝΑ, 2004

- Δίων Χρυσόστομος, Λόγοι