ЭIЄ

ΟΤΑΝ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΑΝ ΤΟΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟ ΤΟΝ ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΟ ΣΩΤΗΡΑ 

έρευνα και συγγραφή Ιωάννης Βαφίνης

  Κατά την πρώτη περίοδο του χριστιανισμού, σύμφωνα με τα ιστορικά και αρχαιολογικά στοιχεία που διαθέτομαι, σημειώνονται οι πρώτες καταγραφές των Αγίων και ιερών Ευαγγελίων. Οι φιλολογικές και θεολογικές πηγές υποστηρίζουν, αδιάψευστα, περί της αγιοπνευματικής ταυτότητας αυτών των κειμένων.
 Τα ιερά Ευαγγέλια ήταν τέσσερα, του Ματθαίου, του Μάρκου, του Λουκά και του Ιωάννου, κατά σειράν αναγνώσεως της Αγίας Γραφής. Παρότι, ανιχνεύονται κι άλλες προσπάθειες συγγραφής ευαγγελικων κειμένων μόνον τα προλεχθεντα κρίθηκαν από τους Πατέρες και δια μέσου οικουμενικών συνόδων ως γνήσια ευαγγελικά κείμενα. 

 Το περιεχόμενο των Αγίων Ευαγγελίων, επικεντρώνεται κυριολεκτικά στην ζωή και το έργο του Θεού και Σωτήρα ημών Ιησού Χριστού επί της γης, από την γέννηση την διδασκαλία την σταύρωση και την ανάσταση Αυτού. Πέραν της Θεολογικής διδαχής περί της ενσαρκώσεως του Θεανθρώπου για την λύτρωση του ανθρώπου, τα Ευαγγέλια εμπεριέχουν πληροφορίες ιστορικού ενδιαφέροντος.

  Πιο συγκεκριμένα στο Ευαγγέλιο του Ιωάννου και αγαπημένου μαθητή του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, σημειώνετε ένα γεγονός το οποίο και αναδεικνύει το προετοιμασμένο θεϊκό σχέδιο δια την εξελικτική πορεία της χριστιανικής πίστεως, εις όλη την ανθρωπότητα επί του πλανήτη γη!

  Διαβάζουμε, λοιπόν, το εδάφιον του ευαγγελιστή, το οποίον λέγει: «Ἦσαν δέ τινες Ἕλληνες ἐκ τῶν ἀναβαινόντων ἵνα προσκυνήσωσιν ἐν τῇ ἑορτῇ. οὗτοι οὖν προσῆλθον Φιλίππῳ τῷ ἀπὸ Βηθσαϊδὰ τῆς Γαλιλαίας, καὶ ἠρώτων αὐτὸν λέγοντες· κύριε, θέλομεν τὸν Ἰησοῦν ἰδεῖν. ἔρχεται Φίλιππος καὶ λέγει τῷ Ἀνδρέᾳ, καὶ πάλιν Ἀνδρέας καὶ Φίλιππος λέγουσι τῷ Ἰησοῦ· ὁ δὲ Ἰησοῦς ἀπεκρίνατο αὐτοῖς λέγων· ἐλήλυθεν ἡ ὥρα ἵνα δοξασθῇ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου.» (κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο ΙΒ' 20-23).
 Η εκλογή των Ελλήνων από το Θεάνθρωπο Χριστόν σύμφωνα με την μαρτυρία του ευαγγελιστού Ιωάννου, προλέγει τα μελλούμενα του θεϊκού σχεδίου. Η ελληνική φυλή που είχε δώσει τις εξετάσεις της κατά την ιστορική της πορεία έμελλε να λάβει την επιβράβευση από τον ίδιο τον Δημιουργό των πάντων. Είναι μεμαρτυρημένο το γεγονός της θυσίας των Ελλήνων Χριστιανών εις το όνομα του Ιησού Χριστού. Η σύγχρονη ιστορική καταγραφή διαπιστώνει ότι, επί του συνόλου των έντεκα εκατομμυρίων μαρτύρων τα δέκα εκατομμύρια ήταν Έλληνες. Και ίσως να έπεται και συνέχεια...
  Ωστόσο, το έτερον της εκλογής βασίζονταν στην επιστημοσύνη κι ανθρωπιά του πολιτισμού των αρχαίων Ελλήνων και δη της πολιτισμικής ανόδου της πόλεως των Αθηνών με την απαρχή εγκαθιδρύσεως φιλοσοφικής Ακαδημίας. 
 Μια πιο εξιδεικευμένη αναφορά είχε κάνει ο γέροντας Ιωσήφ ο Βατοπεδινός σε μια ραδιοφωνική ομιλία του, όπου αναμετάδοσε προ καιρού ο ραδιοφωνικός σταθμός της Πειραϊκής Εκκλησίας. Στην προκειμένη ομιλία, ο μακαριστός γέρων, αποκαλύπτει λεπτομέρειες που συνέβησαν κατά την διάρκεια της συνάντησης των Ελλήνων μετά του Θεανθρώπου Χριστού. 
 Αποκαλύπτει λοιπόν τα εξής: «Οι Έλληνες (ορισμένοι εξ Αθηνών) ήταν μορφωμένοι και συνομίλησαν με τον Ιησού Χριστόν ουχί μόνον για θέματα θεολογικά αλλά και επιστημονικά» (Το αρχείο της ομιλίας υπάρχει στον ραδιοφωνικό σταθμό της Πειραϊκής εκκλησίας).
 Τα σχόλια του γέροντα έρχονται σε συνάφεια με τις σημειώσεις από τους δύο παλαιούς ελληνολάτρες συγγραφείς: του Φίλωνος[1]του Ιουδαίου στο βιβλίο (Philo Judaeus, De Providentia: Fragment 2 section 66 line 9) και του Ευσέβιου Καισαρείας[2] στο περί της “Ευαγγελικής Προπαρασκευής” (Praeparatio Evangelica, Book 8, chapter 14, section 66, line 7).

Ευσέβιος Καισαρείας του Παμφίλου 

Φίλων Αλεξανδρεύς ο Έλλην σοφός 

 επονομαζόμενος και Ιουδαίος

(τοιχογραφία από τον ιερό ναό Αγίου Ιωάννου 

Γαργαρέττας στην Αθήνα- αρχείο Ι.Β)

 Στα δύο αυτά συγγράμματα συναντάμε το απολεσθέν εδάφιο με την φράση: «ἐλήλυθεν ἡ ὥρα ἵνα δοξασθῇ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου.» Η συνέχεια της ευαγγελικής περικοπής, που διασώθηκε από τους δύο προλεχθέντες συγγραφείς, περιγράφει τα εξής: «μόνη γὰρ ἡ Ἑλλὰς ἀψευδῶς ἀνθρωπογονεῖ, φυτὸν οὐράνιον καὶ βλάστημα θεῖον ἠκριβωμένον, λογισμὸν ἀποτίκτουσα οἰκειούμενον ἐπιστήμῃ.» Μετάφραση: (μόνο η Ελλάς, αληθινά, γεννάει ανθρώπους που έχουν φύτρα ουράνια γι' αυτό είναι εξακριβωμένο θεϊκό βλάστημα που σπέρνει τον λογισμό οικειοποιούμενο την επιστήμη).
  Η υποτιθέμενη απολεσθείσα φράση φαίνεται να περικόπηκε από το Ευαγγέλιο του Ιωάννου στους πρώιμους μεταβατικούς χρόνους του χριστιανισμού. Ο καθηγητής Ελευθέριος Πρόκος, κατά το έτος 1974, εντόπισε την περί ου ο λόγος περικοπή στην βιβλιοθήκη του Βατικανού όπου βρίσκονταν το σύγγραμμα του Ευσέβιου Καισαρείας ή του Παμφίλου. 
 Εν κατακλείδι, παρότι η πηγή παραμένει ασαφής θα ήταν δυνατόν να αντιληφθούμε πόσο ταιριάζει η περιγραφή, της απολεσθείσας περικοπής, στην πραγματική υπόσταση των Ελλήνων. Ο Υιός του ανθρώπου είχε την επίγνωση για το τι μέλλει να συμβεί. Οι Έλληνες ήταν το γένος των ανθρώπων που φώτισαν την οικουμένη και δια μέσω της επιστημονικής γλώσσας τους και το ανυπέρβλητο φιλοσοφικό τους πνεύμα θα συναινούσαν μετά πολύς πίστεως στην διάδοση της διδασκαλίας Του σε όλη την ανθρωπότητα.
 Οι Έλληνες διδάσκαλοι δεν υπήρξαν κενόσπουδοι, όπως συνηθίζουν τη σήμερον, καθότι επέμεναν στην διδασκαλία τους στην αποβολή κάθε κακής συνήθειας, οδηγούμενοι προς την κοινοφελής ψυχική εντέλεια. Οι φιλόσοφοι φαντάζονταν  τους μαθητές τους ως κάρπιμα δένδρα  που επεδίωκαν την απόκτηση της αρετής.  
 Το φιλοσοφικό δόγμα των αρχαίων Ελλήνων, κυρίως δε των Αθηναίων φιλοσόφων, συμφωνεί απόλυτα με την περικοπή της άκαρπης συκιάς του χριστιανικού ευαγγελίου. Αυτή την συκήν, όπου συμβόλιζε τον λαό του Ισραήλ, την κατηράσθη ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, καθώς την βρήκε άκαρπη στα έργα!
  Επιπλέον, δίχως την θεία ελληνική γλώσσα, την οποία, ως δεύτερο πρόσωπο της Αγίας Τριάδος, ο ίδιος είχε δημιουργήσει και προσδώσει στους Έλληνες, δεν θα ήταν εφικτό να διαδοθεί ο Χριστιανισμός ως τα πέρατα του κόσμου. Ακόμα και οι φιλοσοφικές ρήσεις των Ελλήνων όπου δόθηκαν εκ του σπερματικού λόγου συσχετιζομένου με τον Θείο Λόγο, σύμφωνα με την θεωρία του θεολόγου Ιουστίνου, διετρανώνουν εμφανώς ότι, οι Έλληνες είναι υιοί Θεού, ουράνιοι γόνοι!
Αμήν!

Ο Άγιος Ιουστίνος ο φιλόσοφος υπήρξε σπουδαστής

της φιλοσοφίας και της ρητορικής στην Ακαδημία

των Αθηνών. Παρότι, προέρχονταν από οικογένεια

 παγανιστών, ύστερα από μια συζήτηση μ' έναν γέροντα

 στην Αθήνα μετατράπηκε σε ένθερμο χριστιανό

αλλά δεν αποποιήθηκε την φιλοσοφική του ιδιότητα.

Στην απολογία του, την οποία έστειλε στον Ρωμαίο

 αυτοκράτορα, αναφέρει ότι η χάρης του Θεού 

παραχώρησε πνεύμα αληθείας στους Έλληνες φιλοσόφους

όπως και στους προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης. 

Κάθε τι αληθινό που είπαν οι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι 

- Αθηναίοι και μη- είναι χάρισμα του Θεού Λόγου 

άρα και χριστιανικό.

  

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
[1] Παλαιές πληροφορίες θέλουν τον επονομαζόμενο Φίλωνα τον Ιουδαίο, ως  γόνο ελληνικής οικογένειας. Σήμερα θεωρείται ο ιδρυτής της θρησκευτικής φιλοσοφίας!
[2] Ο Ευσέβιος Καισαρείας του Παμφίλου θεωρείται σήμερα ο πατέρας της Εκκλησιαστικής  Ιστορίας!

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
-ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ, ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΙΩΑΝΝΟΥ
-ΕΥΣΕΒΙΟΥ ΠΑΜΦΙΛΙΑΣ, Ευαγγελικής Προπαρασκευής” (Praeparatio Evangelica, Book 8, chapter 14, section 66, line 7).
-ΦΙΛΩΝΟΣ ΙΟΥΔΑΙΟΥ, Philo Judaeus, De Providentia: Fragment 2 section 66 line 9

ЭIЄ
 ΑΡΧΙΛΟΧΟΣ, Ο ΕΦΕΥΡΕΤΗΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΚΑΤΑΛΟΓΗΣ, ΤΟΝ ΠΡΟΔΡΟΜΟ ΤΗΣ ΦΩΝΗΤΙΚΗΣ ΑΠΑΓΓΕΛΙΑΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΥ

Έρευνα & συγγραφή Ιωάννης Βαφίνης

-

  Εις την αρχαϊκή εποχή γεννιέται ένας λυρικός ποιητής της υψηλής διανόησης. Πρόκειται για τον Αρχίλοχο εκ της νήσου Πάρου. Η γέννησης του τοποθετείται κατά το πρώτο τέταρτο του 7ου αιώνος, πιο συγκεκριμένα το 680 π.Χ. Σύμφωνα με την αρχαία γραμματεία ο Αρχίλοχος φαίνεται να μελοποίησε πολυποίκιλες μορφές ποιητικών μέτρων, κυρίως όμως ιαμβικούς και τροχαϊκούς πόδες.
  Οι φιλολογικές πηγές τον καταλογίζουν ως πατέρα του σκωπτικού ιάμβου, του οποίου και θεωρείται ο πρωτοπόρος εκφραστής. Επιπλέον, στο ελεγειακό είδος, το οποίον κυριαρχούσε επί της εποχής του, φαίνεται να συνέγραψε πολεμικά, ερωτικά, ηθικά, φιλοσοφικά και γνωμικά θέματα. Ωστόσο, η προσφορά του Αρχίλοχου, στην ελληνική μουσικοποιητική τέχνη, εντοπίζεται αλλαχόθεν και δη περί του είδους  που έφερε την επωνυμία της Παρακαταλογής.

ΑΡΧΙΛΟΧΟΣ

 Η παρακαταλογή υπήρξε ένα είδος αρχαίας μουσικής συνθέσεως που εχρησιμοποιείτο στο θεατρικό δράμα κατά την μετατροπή του μέλους ή της ωδικής συνθέσεως σε απαγγελόμενη φώνηση. Είναι δε γνωστή η απαγγελία εις την δυτικήν μουσική ορολογία ως ρετσιτατίβο. Ο Αριστοτέλης αναφερόμενος στην εν λόγω μουσικοποιητική έκφανση λέγει ότι: «Διὰ τί ἡ παρακαταλογὴ ἐν ταῖς ᾠδαῖς τραγικόν; ἢ διὰ τὴν ἀνωμαλίαν; παθητικὸν γὰρ τὸ ἀνωμαλὲς καὶ ἐν μεγέθει τύχης ἢ λύπης. τὸ δὲ ὁμαλὲς ἔλαττον γοῶδες.» (Προβλήματα, XIX, 6). 
  Εδώ, Ο Αριστοτέλης, ομιλεί περί του αφηγηματικού άσματος ήτοι και τραγουδιού, εξόν και ωδή τραγική. Κατά το επίθετο ανώμαλον δεικνύει την ανομοιότητα της χρήσης του ωδικού τρόπου του έμπλεον παθητικού συναισθήματος και μέγιστης εντάσεως ευρισκομένης σε κατάσταση ευτυχίας ή λύπης, εν αντιθέση προς τον ομαλόν και σμικρόν τρόπο μιας καταστάσεως θρήνου ήτοι μοιρολογήματος.
 Επιπλέον, ο Ησύχιος αναφερόμενος στο είδος της παρακαταλογής, ομιλεί περί μιας φωνητικής απαγγελίας άσματος (τραγουδιού), υπό του κορυφαίου του χορού, με συνοδεία υπόκρουσης από του εγχόρδου οργάνου κλεψίαμβου ή από του πνευστού αυλού.  Ιδού και το λεχθέν του λεξικού:  «καταλογή· τὸ τὰ ᾄσματα μὴ ὑπὸ μέλει λέγειν».
  Την χρήση της παρακαταλογής, την αποδίδοντα εις τον Αρχίλοχο, υιοθέτησαν  οι Διονυσιακοί τεχνίτες, οι οποίοι, δια μέσω των αιώνων, μεταβίβασαν στους πρωτοχριστιανούς υμνωδούς - ψαλτωδούς. 
  Κατά τους πρώτους αιώνες της διάδωσης του χριστιανισμού, στην διδασκαλία της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης, γίνονταν σε τμηματικά εδάφια η χρήση της αρχιλόχιας τεχνικής του μελωδικού αφηγηματικού φωνήματος (ρετσιτατίβο > recitativo), άνευ συνοδείας οργάνων. Εξ αυτής της συνηθείας, μεταξύ αναγνώσεως και ψαλμού, διατηρήθηκε το έθος της τοιαύτης ψαλτικής μεθόδου εώς τη σήμερον εις την ανάγνωση του ιερού Ευαγγελίου και του Αποστόλου κατά την διάρκειαν της θείας λειτουργίας. 
  Συνέκδοχα προκύπτει ότι, οι ψαλτωδοί της χριστιανικής πίστεως, δια της μεθόδου του Αρχίλοχου, οδηγήθηκαν σ' ένα προδιαγεγραμμένο αυτοσχέδιο μελωδικό τρόπο τον οποίον εφήρμοσαν μετ' ευκολίας στα πεζά εδάφια της Αγίας γραφής. Ουδέποτε τα εδάφια αυτά καταγράφηκαν με μουσική σημειογραφία αλλά συντηρούνταν εξ ακοής πάνω σε ένα συγκεκριμένο μουσικό τρόπο.
  Εν συντομία, καταλήγουμε στο ακριβής συμπέρασμα της χρήσεως της παρακαταλογής, ήτοι αφηγηματικής φωνήσεως, από αρχαιοτάτων χρόνων του ελληνικού πολιτισμού, όπου, πρώτος ο λυρικός ποιητής Αρχίλοχος εξέφρασε κι έπειτα από αιώνες ενέσπειρε ο χριστιανισμός εις τους λαούς της δύσης κι ούτως σήμερα διεκρίνεται εις την συνομοταξία της  ευρωπαϊκής μουσικής, δηλονότι της Όπερας, του Ορατόριου και της Καντάτας κ.α.
 Παράλληλα, η αρχιλόχεια παρακαταλογή, ως διηγηματικό τραγούδισμα της τραγικής ορχήσεως, μετεβιβάσθηκε στην δημοτική παράδοση με την επωνυμία παραλογή δια μέσω του επικολυρικού ακριτικού τραγουδιού των βυζαντινών χρόνων.
 Με τοιούτον τρόπο ο λυρωδός ποιητής Αρχίλοχος της Πάρου, και δη του αρχαϊκού ελληνικού κόσμου, καταλογίζεται ως πρωτοπόρος εμπνευστής του εξέχοντος ποιητικού είδους  της παρακαταλογής. Δικαίως οι νεότερες φιλολογικές μελέτες, τον εντάσσουν ανάμεσα εις τους κορυφαίους λυρικούς ποιητές, εξαίροντας την προσφορά του στον παγκόσμιο πολιτισμό!

Χαίρε Αρχίλοχε!

Από το Λεξικό του Ηλίου με την ετυμολόγηση της λέξεως "ΠΑΡΑΚΑΤΑΛΟΓΗ"

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

-ΝΕΟΤΕΡΟ ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ ΤΟΥ ΗΛΙΟΥ

-Lexikon tēs Hellēnikēs glōssēs tritomon: Z-P

-ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ, Προβλήματα, XIX, 6
-Λεξικόν Ησύχιου, λήμμα καταλογή
-Πλούταρχου, Περί Μουσικής