ЭIЄ 

Ο ΤΑΦΟΣ ΤΟΥ ΙΩΝΑ ΒΑΣΙΛΕΑ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ  ΣΤΟ ΔΑΣΚΑΛΕΙΟ ΑΤΤΙΚΗΣ

Ἔρευνα & συγγραφή: Ἰωάννης Γ. Βαφίνης 

  Στὴν ἐποχὴ τοῦ μύθου ἀνατρέχει ἡ ἐξιστόριση μας, γιὰ μίαν ἀκόμη φορά, ἀναδεικνύοντας ὅτι, ἡ ἑλληνικὴ μυθολογία εἶναι ἀληθινὴ ἱστορία ἐκλαϊκευμένης ἀφηγήσεως. Τὸ πρόσωπο τῆς ἱστορίας μας, σὲ τούτη τὴν ἐρευνητικὴ διαδρομή, ἀφορᾶ ἕναν ἥρωα βασιλέα καὶ γενάρχη τῆς πόλεως τῶν Ἀθηνῶν. Τὸ ὄνομα τοῦ, εἶναι Ἴωνας ἤτοι πολλάκις καὶ Ἴων, γνωστὸ ὄνομα εἰς τοὺς φίλους ἀναγνώστας τῶν μυθολογικῶν ἐξιστορήσεων. Ὑπῆρξε ἡλιακὸς ἥρωας τῶν Ἀθηνῶν, καθάπερ, ἡ καταγωγὴ τοῦ ἐκ πατρὸς προείρχετο ἐκ τοῦ Ἡλίου Ἀπόλλωνος! 

  Ὁ Ἴων ἦτο ἕνας θρυλικὸς βασιλεὺς, μὲ εὐγενικὴ καταγωγὴ ἀπὸ τὴν ἀθηναῖα μητέρα του Κρέουσα καὶ θεϊκὴ ἀπὸ τὸν πατέρα τοῦ Ἀπόλλωνα [1], ὅπως ἐλέχθει. Θήτευσε εἰς τὸν θρόνο τῆς ἱερῆς Ἀθήνας μὲ μεγαλοπρέπεια καὶ μαχητικότητα προσθέτοντας ἔνδοξες σελίδες στὴν ἱστορίας της. Ἡ γέννηση τοῦ ὑπῆρξε ὑπερβατικὴ καὶ καταλογίζεται ὡς ἡλιακὸς ἥρως ἐκ σπέρματος Ἡλιακοῦ δίσκου Ἀπόλλωνος.

 Ὁ ἥρως καὶ ἄνακτας οὗτος ἐγεννήθη μὲ ὑπερβατικὸ τρόπο κατόπιν  νοητικῆς συνευρέσεως τῆς πριγκίπισσας μητρός του, κόρης τοῦ βασιλέα Ἐρεχθέα μὲ τὸν γιὸ τοῦ Δία καὶ τῆς Λητοῦς, Ἀπόλλωνα, στὸ σπήλαιον τοῦ Πάνα βορειοδυτικὰ τῆς Ἀκροπόλεως. Ἡ αὐτοῦ λοιπὸν θεία καταγωγὴ καὶ ἡ αὐστηρὰ ἐκπαίδευση τὸν κατέστησαν ἕναν σώφρονα κυβερνήτη ποὺ καθόρισε τὸ μέλλον τῆς πολιτικῆς καὶ κοινωνικῆς ζωῆς τῶν Ἀθηναίων. 

Ὁ ἔφηβος Ἴων, μὲ ἀπολλώνιο παρουσιαστικὸ,

 ἀπό ἀρχαῖο μελανόμορφο ἀττικὸ ἀγγεῖο

  Ἐφαρμόζοντας πρωτότυπους νόμους, ὁ Ἴων, διαίρεσε γιὰ πρώτη φορὰ τοὺς αὐτόχθονες Ἀθηναίους πολῖτες εἰς τέσσερις φυλές, Γελέωνες(γεωργούς), Ὄπλητες (κτηνοτρόφους ζώων μὲ ὁπλές), Αἰγικορεὶς (αἰγοβοσκοὺς) καὶ Ἀργαδεὶς (ἐργάτες/τεχνῖτες), ὅπως μᾶς πληροφορεῖ στὴν τραγωδία του Ἴων ὁ Εὐριπίδης: «Γελέων μὲν ἔσται πρῶτος· εἶτα δεύτερος Ὅπλητες Ἀργαδῆς τ', ἐμῆς τ' ἀπ' αἰγίδος ἔμφυλον ἕξουσ' Αἰγικορῆς. Οἱ τῶνδε δ' αὖ παῖδες γενόμενοι σὺν χρόνῳ πεπρωμένῳ Κυκλάδας ἐποικήσουσι νησαίας πόλεις χέρσους τε παράλους, ὃ σθένος τἠμῇ χθονὶ δίδωσιν· ἀντίπορθμα δ' ἠπείροιν δυοῖν πεδία κατοικήσουσιν, Ἀσιάδος τε γῆς Εὐρωπίας τε· τοῦδε δ' ὀνόματος χάριν Ἴωνες ὀνομασθέντες ἕξουσιν κλέος» μετάφραση: [Ὁ Γελέων εἶναι ὁ πρῶτος ὕστερα δεύτεροι καὶ τρίτη οἱ Ὄπλητες καὶ οἱ Ἀργαδεὶς καὶ ἀπὸ τῆς αἰγίδος μου τὸ ὄνομα (τέταρτοι) οἱ Αἰγικορείς. Τὰ παιδιὰ τῶν παιδιῶν τοῦ (Ἴωνα) κάποια στιγμὴ τοῦ χρόνου θὰ ἀποικίσουν τὰ νησιὰ τῶν Κυκλάδων σὲ στεριὰ καὶ ἀκτογραμμὲς καὶ δύναμη θὰ δώσουν στὴν πατρίδα του Ἀθήνα. Θὰ κατοικίσουν, ἐπίσης, τὶς πεδιάδες τῶν δύο ἀντίπερα ἠπείρων τῆς Ἀσίας καὶ τῆς Εὐρώπης καί 'Ἰωνες θὰ τοὺς κατονομάσουν ἀπὸ τὸ ὄνομα τοῦ ἥρωος καὶ δόξα πολὺ θὰ πάρουν.]. 

  Οἱ φιλολογικὲς μαρτυρίες ὁμιλοῦν γιὰ μία προσωπικότητα, ὅπου ἔλαμψε ὡς ἡγετικὴ φυσιογνωμία καθιερώνοντας τὸ ὄνομά του σὲ ὅλη τὴν ἐπικράτεια τῶν Ἀθηνῶν ἐπὶ τῆς Ἀττικῆς γῆς ὀνομάζοντας, ἐν γένει, τοὺς Ἀθηναίους Ἴωνες καὶ τὴν γῆ Ἰωνία. Ὁ πολιτισμὸς τῶν Ἰώνων ὑπῆρξε μείζων σημασίας στὸν πολιτισμὸ τῆς ὑφηλίου, ὅπως ἀναφέρει ὁ Εὐριπίδης. Ἡ φερωνυμία Ἴωνες, λόγῳ τῆς ἐκπολιτιστικῆς τους δράσης στὴν Ἀσία, καθιερώθηκε στὴν συνείδηση τῶν ἀνατολικῶν λαῶν μέχρι Ἰνδίας, Κίνας καὶ Ἰαπωνίας, ὅπου μέχρι σήμερον ὀνομάζουν τοὺς Ἕλληνες Γιουνὰν ἢ Γιαβάνας ἤτοι δηλαδὴ Ἴωνες.  

                       

                  Ἡ νησῖδα ξερονήσι τάφος τοῦ πολέμαρχου Ἀθηναίου

                  βασιλέως Ἴωνος στὴν περιοχὴ Δασκαλειὸ Ἀνατολικῆς

                  Ἀττικῆς στὸν ἀρχαῖο ἀθηναϊκὸ δῆμο τῶν Ποταμίων 

  Ὁ Ἴωνας[2] ὑπῆρξε ὁ πρῶτος ποὺ διορίστηκε εἰς τὴν τιμητικὴν θέση τοῦ πολεμάρχου γιὰ λογαριασμὸ τοῦ ἀθηναϊκοῦ στρατεύματος ὁδηγῶντας εἰς τὴν μάχην τὸν στρατὸ τῆς Ἀθήνας ἐναντίον τῶν ἐξεγερθέντων Ἐλευσινίων. Ὡστόσο θεσμὸς τοῦ πολεμάρχου καθιερώθηκε στὴν Ἀθηναίων πολιτεία καὶ ἐπαναπροσδιορίστηκε ἀπὸ τὸν μετέπειτα βασιλεὺς τῶν Ἀθηνῶν Θησέα. 

   Στὴν νικητήριο μάχη αὐτὴ τοῦ Ἐλευσινίου πεδίου ὁ πολέμαρχος τῶν Ἀθηνῶν, 'Ἰων, ἔπεσε ἡρωικὰ μαχόμενος φέροντας ἄλλη μία δόξα γιὰ τὴν πόλη του. Ἕνεκα τῆς σχέσης του μὲ τὴν γῆ τῆς ἀνατολικῆς Ἀττικῆς στὸν δῆμο τῶν Ποταμίων (ἀνήκων εἰς τὴν Λεοντίδαν φυλήν), ἐτάφη, ὅπως ἀναφέρει ὁ Παυσανίας εἰς τοῦτον τὸν Ἀθηναϊκὸ δῆμο ἤτοι φέρων καὶ τὴν ἐπωνυμία Δειράδες.  

  Ἡ σημερινὴ ἀναζήτηση τοῦ τάφου, αὐτοῦ τοῦ μεγάλου ἀλλὰ ξεχασμένου ἥρωος, ἀποκαλύπτει τὴν θέση ὅπου ἦταν γνωστὴ εἰς τὰ φιλολογικὰ κείμενα τοῦ ἀρχαίου ὅπως καὶ τοῦ σύγχρονου κόσμου.  Πρώτος ο Παυσανίας αναφέρει: «Ἴωνος δὲ τοῦ Ξούθου - καὶ γὰρ οὗτος ᾤκησε παρὰ Ἀθηναίοις καὶ Ἀθηναίων ἐπὶ τοῦ πολέμου τοῦ πρὸς Ἐλευσινίους ἐπολεμάρχησε - τάφος ἐν Ποταμοῖς ἐστι τῆς χώρας» μετάφραση: [Ὁ Ἴωνας γιός του Ξούθου - καὶ αὐτὸς κάτοικος τῆς Ἀθήνας ὁδήγησε ὡς πολέμαρχος τοὺς Ἀθηναίους στὸν πόλεμο μὲ τοὺς Ἐλευσινίους - στὴν περιοχὴ τοῦ δήμου Ποταμὸς βρίσκεται ὁ τάφος του.] (ΑΤΤΙΚΑ 31.3). 

Ἀπὸ ψηλὰ ἡ νησῖδα ξερονήσι στὴν παραλία του Δασκαλιοῦ 

ὅπου καὶ ὁ τύμβος τοῦ πολέμαρχου τῶν Ἀθηνῶν Ἴωνος. 

   Ἐπιπλέον καὶ στὰ Ἀχαϊκὰ ἐπαναλαμβάνει ὁ Παυσανίας: «...τότε δὲ ἐπὶ τῆς Ἴωνος βασιλείας πολεμησάντων Ἀθηναίοις Ἐλευσινίων καὶ Ἀθηναίων Ἴωνα ἐπαγαγομένων ἐπὶ ἡγεμονίᾳ τοῦ πολέμου, τὸν μὲν ἐν τῇ Ἀττικῇ τὸ χρεὼν ἐπιλαμβάνει, καὶ Ἴωνος ἐν τῷ δήμῳ μνῆμα τῷ Ποταμίων ἐστίν» μετάφραση: [ἀπὸ τότε κατὰ τὴν ἐποχὴ τῆς βασιλείας τοῦ Ἴωνα, ποὺ πολέμησαν οἱ Ἀθηναῖοι μὲ τοὺς Ἐλευσίνιους ὅταν τοὺς ὁδήγησε ὡς πολέμαρχος ἀναλαμβάνοντας τὶς ὑποχρεώσεις τῆς Ἀττικῆς γῆς, ὁ τάφος του ὑπάρχει στὸν δῆμο τῶν Ποταμίων ]

Ὁ τύμβος τοῦ Ἴωνα ἀπὸ τὴν παραλία του Δασκαλιοῦ 

  Στὴν Νεότερη Ἐγκυκλοπαίδεια τοῦ Ἡλίου, στὸ λῆμμα Δασκαλιὸ ἢ Δασκαλειό, γίνεται μιὰ σημείωσις περὶ τοῦ σημείου ποὺ ἐτάφη ὁ βασιλέας καὶ πολέμαρχος τῶν Ἀθηνῶν, μὲ τὸ ἑξῆς σχόλιον:  «9) Ἐγγύτατα τῆς Λαυρεωτικῆς ἀκτῆς ἐπὶ τῆς νησῖδος μονήρης τάφος ἀρχαῖος».  Ἐπιβεβαιώνεται, ἄρα, ὅτι ἡ τοποθεσία του μνήματος εἶναι ἕνας βραχώδης τύμβος, ὁ ὑπὲρ τὸ ἤμιση μέσα εἰς τὴν θάλασσα πλησίον τῆς ἀκτογραμμῆς τῆς παραλίας Δασκαλειοῦ (δὲς ἄνωθι εἰκῶν). 

    Τὴν τοιαύτην ἄποψιν καταγράφει καὶ ὁ ἐρευνητὴς συγγραφεύς, τεσσάρων τόμων περὶ τῆς Ἀττικῆς γῆς, κατὰ τὴν δεκαετία τοῦ ΄80 μὲ τὸν ἑξῆς τρόπον: «Ὁ Παυσανίας (Ἀττικὰ 31,3) λέγει, ὅτι, ἐδῶ ἦταν ὁ Τάφος τοῦ Ἴωνα τοῦ υἱοῦ του Ξούθου, ὁ ὁποῖος Ἴωνας ἔζησε στὴν Ἀθήνα καὶ ἦταν πολέμαρχος τῶν Ἀθηναίων στὸν πόλεμον τοὺς κατὰ τῶν Ἐλευσινίων, σύμφωνα μὲ τὴν παράδοσιν» (ΘΑΛΑΣΣΙΝΟΥ ΣΤΡΑΤΟΚΟΠΟΥ, ΑΤΤΙΚΑ ΦΥΛΑΙ ΚΑΙ ΔΗΜΟΙ ΤΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ, ΤΟΜΟΣ 4ος, ΑΘΗΝΑΙ 1984). 

    Ἔτσι λοιπὸν ὁ Θαλασσινός - Στρατοκόπος ἐπισημαίνει ὅτι ὑπέρνεθεν τῆς παραλίας τοῦ σημερινοῦ χωρίου Δασκαλιοῦ στὴν ἀνατολικὴ Ἀττικὴ ἀκτογραμμὴ ὄπυ ὑπῆρχε σπουδαῖο κέντρο λατρείας τοῦ Ἴωνα τοῦ γενάρχη τῶν Ἰώνων. Ὑποστηρίζει δὲ ὅτι κατὰ τὴν ἐποχήν του ὑπῆρχε ἐπάνω στὴν νησῖδα Ξερονήσι Δασκαλειοῦ, κατάλευκος κυλινδρικὸς στῦλος ἀπὸ πεντελικὸ μάρμαρο 2.20 μέτρων. Συνάμα, σύμφωνα μὲ τὴν ἀρχαιολογικὴ ἐφημερίδα τοῦ Ἰωάννου Σβορώνου (Διεθνεῖς Ἐφημερὶς τῆς Νομισμ. Ἀρχαιολ. τόμος 18) τὸ σημεῖο αὐτὸ ἀναδεικνύεται ὤς ὁ τάφος τοῦ θρυλικοῦ βασιλέα τῆς Ἀθήνας καὶ γενάρχη τῶν Ἰώνων. 

  Λέγεται δὲ ὅτι τὸ μνῆμα μὲ τὰ ὀστᾶ τοῦ ἀρχαίου προϊστορικοῦ ἥρωα τέθηκε ἐκεῖ γιὰ νὰ ἀτενίζει τὰ παράλια τῆς Μ. Ἀσίας ὅπου οἱ ἀπόγονοι τοῦ ἔμελλε νὰ δημιουργήσουν τὴν Μεγάλη δωδεκάπολη τῆς Ἰωνίας καὶ τὸν ὑπέρλαμπρον πολιτισμὸ τῆς ἰωνικῆς σχολῆς.    

  Ἐν κατακλεῖδι, ἡ σπουδαία τοποθεσία τοῦ προϊστορικοῦ μνήματος τοῦ πολέμαρχου βασιλέως τῶν Ἀθηνῶν Ἴωνα εἶναι μία σημαντικὴ ἱστορικὴ ἀπόδειξη τῆς ὕπαρξης τῶν προϊστορικῶν ἡρώων βασιλέων ὅπου λατρεύτηκαν γιὰ τὴν προσφορά τους ἀπὸ τοὺς ὑποκόους συμπολῖτες των. 

   Ἡ ἑλληνικὴ πολιτεία πρέπει νὰ φροντίσει εἰς τὴν ἀναδειξη τῶν τόπων αὐτῶν ὅπου λαμπρύνουν τὸν πολιτισμὸ τῆς οἰκουμένης - προβάλλοντας τὸ ἦθος τῆς ἀρχαίας ἑλληνικῆς ἐπίδρασης εἰς τὸν βίο τοῦ σύγχρονου ἀνθρώπου καὶ τήν μίμησιν τοῦ κοινοφελοὺς βίου τῶν ἡρώων ὡς μία προτύπωση τῆς χριστιανικῆς αὐταπάρνησης ὅπως ἦτο ἡ βασιλεία τοῦ γενάρχη τῶν Ἰώνων, Ἴωνα!

Χαίρεται!

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

[1] Ἡ μυθολογία στὴν γέννηση τοῦ Ἴωνα μᾶς περιγράφει ἕνα μυστηριακὸ ὑπόβαθρο μὴ δυνάμενη νὰ ἐξηγήσει τὰ ὑπερβατικὰ οὐράνια μυστήρια τῆς γέννησης τῶν ἀπεσταλμένων θείων ἡρώων ἀπὸ τοὺς ἐντολοδόχους τοῦ Θεοῦ Τοῦ Ὑψίστου. Ἔτσι, ὁ πατέρας τοῦ γενάρχη τῶν Ἰώνων, κατὰ τὴν πολιτειακὴ τάξη, ὑπῆρξε ὁ Ξοῦθος ποὺ νυμφεύθηκε τὴν πριγκίπισσα Κρέουσα, χωρὶς νὰ εἶναι, ὅπως καὶ γιὰ τὸν Θεάνθρωπο Κύριο ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστὸν ὁ Ἰωσὴφ ὁ μνήστωρ ἐχρημάτισε πατήρ του ἐνῷ στὴν πραγματικότητα δὲν ἦτο. 

[2] Ὁ Ἴων νυμφεύθηκε τὴν Ἐλίκη, ὅπου καὶ ἡ ὁμώνυμη πόλη στὴν Ἀχαϊα, καὶ ἀπέκτησε μία κόρη τὴν Βούρα ὅπου παρομοίως ὑπῆρξε πόλη ἐπονόμαστη μία ἐκ τῶν δώδεκα τῆς Ἰωνικῆς συμπολιτείας ἀλλὰ καὶ ὁ ποταμὸς Βουραϊκὸς ἐκ τοῦ ὀνόματος της. 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

-ΠΑΥΣΑΝΙΑΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΠΕΡΙΗΓΗΣΙΣ, ΑΤΤΙΚΑ & ΑΧΑΪΚΑ

-ΘΑΛΑΣΣΙΝΟΥ ΣΤΡΑΤΟΚΟΠΟΥ, ΑΤΤΙΚΑ ΦΥΛΑΙ ΚΑΙ ΔΗΜΟΙ ΤΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ, ΤΟΜΟΣ 4ος, ΑΘΗΝΑΙ 1984, σελ. 399

-ΝΕΟΤΕΡΟΝ ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΙΚΟΝ ΛΕΞΙΚΟΝ ΤΟΥ ΗΛΙΟΥ, ΤΟΜΟΣ 5ος, λῆμμα Δασκαλειό