ЭIЄ

Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΩΝ ΑΘΗΝΑΙΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ

ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ

Ἔρευνα συγγραφή: Ἰωάννης Γ. Βαφίνης 

  Εἰς τοιαύτην ἐποχήν, ὅπου, ἡ κολοσσιαία δύναμις τῆς παντοκράτορος Ρώμης καθήλωνε πάντα τὰ ἔθνη, ἐξηγέρθη καὶ ἐναντιώθει ἐπὶ τῆς δυνάμεως αὐτῆς ἡ διασημοτέρα κι ἐνδοξετέρα πόλη ὅλων τῶν αἰώνων, ἡ Ἀθήνα. 

 Βέβαια, τὸ πλήρωσε πολὺ ἀκριβά, ἀφοῦ ἡ ἐκστρατεία του Σύλλα τὴν ὁδήγησε νὰ χάσει, μεγάλο μέρος τοῦ πληθυσμοῦ της, τὰ μακρὰ τείχη, τὰ ἱερά της ἄλση καὶ πολύτιμους καλλιτεχνικοὺς θησαυρούς.   Ὅσο γιὰ τὸν σκληρόκαρδο κι ἀπολίτιστο Σύλλα ἡ ἱστορία τὸν στιγμάτισε κανονικὰ δείνοντας τὸ ὄνομά του στὸ ρῆμα "συλῶ" τὸ ὁποῖον σημαίνει: ἀφαιρῶ κρυφὰ πολύτιμα ἢ ἱερὰ ἀντικείμενα συχνὰ ἀπὸ περιπτώσεις ποὺ ἀπαιτοῦν σεβασμό, ὅπως ἡ λεηλασία πτωμάτων ἢ ἡ βεβήλωση ἱερῶν τόπων κλπ.    Συνώνυμα τοῦ ρήματος "συλῶ" εἶναι τὰ ἑξῆς: κλέβω, λεηλατῶ, λαφυραγωγῶ, καὶ διαρπάζω, λένε τὰ ἐτυμολογικὰ λεξικά... 

 Οἱ Ρωμαῖοι, αὐτὸς ὁ ἄξεστος ἀλλὰ ὑπερήφανος ἀγροτικὸς λαός, ποὺ ἐξελίχθηκε μὲ ἄγνωστον τρόπο εἰς τὴν ἰσχυροτέραν στρατιωτικὴ δύναμη τῆς Μεσογείου καὶ Δυτικῆς Εὐρώπης, ἐσεβάσθει κατὰ τὸν πλείονα τρόπο τὴν Ἀθήνα καὶ τοὺς πολῖτες της Ἀθηναίους. 

 Ἕνα γεγονός, συντεταγμένο ἀπὸ τὸν Ἀθηναῖο ἱστοριογράφο Διονύσιο Σουρμελῆ, περὶ τῶν χρονικῶν τῆς ἐποχῆς ἐκείνης, ἀναδεικνύει ὅτι, οἱ Ρωμαῖοι, πράγματι, ἐτιμοῦσαν τοὺς Ἀθηναίους μέχρι βαθμοῦ εὐλαβείας. 

 Ἡ περιγραφὴ τοῦ ἱστορήματος ἀρχίζει ὡς ἑξῆς: «Ἀθηναῖος τὶς διαβαίνων ἐν Ρώμῃ ἀναβάτης ἐπ' ὄνου καθ' ἢν ὁδὸν διέβαινεν ὁ Αὔγουστος Καῖσαρ (πρὶν μοναρχήση), δὲν ὑπεχώρει, ἄλλ' ἐνόχλει τον Ὀκταβιανόν, ὥστε παροξυνθεῖς οὕτως ἐσήκωσε κατὰ τοῦ ὀνοβάτου τὸ βάκτρον· καὶ ἅμα λέγοντος τούτου «πρόσεχε σύ, ὅτι ἐγὼ Ἀθηναῖος εἰμί», ἀμέσως ὁ Ὀκταβιανός κτυπᾶ τὸν ὄνον εἰπών, «δὲν ἐσήκωσα τὴν χεῖρα νὰ χτυπήσω ἐσὲ ἀλλὰ τὸν ὄνον», συσταλεῖς τροποτινὰ ὁ μέγας ἐκεῖνος Ρωμαῖος ἕναν ἰδιώτη Ἀθηναῖο.» Μετάφραση: [Κάποιος Ἀθηναῖος, πηγαίνοντας στὴν Ρώμη, ἐπάνω στὸ γάϊδαρο τοῦ, πέρασε ἀπὸ μιὰ στενὴ ὁδὸ ὅπου περνοῦσε ἐκείνη τὴν ὥρα καὶ ὁ Αὔγουστος Καῖσαρ (πρὶν γίνει μονάρχης), ἀλλά δὲν ὑποχωροῦσε ἀπὸ τὴν κατεύθυνση τοῦ καὶ παρενοχλοῦσε τον Ὀκταβιανόν. Ὁ Ὀκταβιανός, ὀργισμένος σήκωσε τὸ μπαστούνι του κατὰ τοῦ Ἀθηναίου ποὺ βρίσκονταν πάνω στὸ γαϊδούρι, καὶ μόλις ὁ Ἀθηναῖος τοῦ εἶπε «πρόσεξε ἐσύ, γιατί ἐγὼ εἶμαι Ἀθηναῖος», τότε ὁ Ὀκταβιανὸς μαζεμένος τοῦ ἀπάντησε: «δὲν σήκωσα τὸ χέρι μου γιὰ νὰ κτυπήσω ἐσένα ἀλλὰ τὸν γάϊδαρο» χαμηλώνοντας κατὰ κάποιο τρόπο τὸν ἐγωισμὸ τοῦ ἐκεῖνος ὁ μεγάλος Ρωμαῖος ἀπέναντι σ' ἕναν ἰδιώτη Ἀθηναῖο]. 

Ὁ Ἥφαιστος ἐπὶ πώλου ὄνου εἰσέρχεται σὲ κάποια πόλη ὅπως συνήθιζε νὰ κάνει μετά 

ἀπὸ νικηφόρες μάχες (ὁμοίως πολλοὺς αἰῶνες ἀργότερα ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς ἔμελλε νὰ εἰσέλθει στὰ Ἱεροσόλυμα ἐπὶ πώλου ὄνου). Ὁ Ἥφαιστος ἦταν ἰδιαίτερο πρόσωπο γιὰ τοὺς Ἀθηναίους γιατί ἐκ τοῦ σπέρματος τοῦ προῆλθε ἡ βασιλικὴ γενιά τῶν Ἐρεχθειδῶν. [Ὑπὸ Κλεοφῶντος 

ἐρυθρόμορφος σκύφος 430 - 420 π.Χ. μουσεῖο Τολέδο Ἱσπανία] 

   Οἱ Ἀθηναῖοι, λοιπόν, ἔχοντες τὴν εὔνοια τῶν ἰσχυρῶν καὶ μεγάλων τῆς Ρώμης, λόγῳ τῆς ἐνδόξου ἱστορίας τους, κατόρθωσαν νὰ διαφυλάξουν τὴν φήμη τους καὶ τρόπον τινὰ τὴν ἐλευθερία καὶ τὸ δημοκρατικὸ πολίτευμα τους. 

  Διατηρῶντας καλὴν τὴν διαγωγήν, ὅπως θὰ ἔλεγε κάποιος ἐριστικὸς μισαθηναῖος, ἡ πόλη ζοῦσε ἐν ἠρεμίᾳ ὕστερα ἀπὸ τὰ τελευταῖα δεινὰ τῆς καταστροφικῆς μανίας του Σύλλα. 

 Ἐν τούτοις, κατὰ τὴν πορεία τῆς ἱστορικῆς ἐξέλιξης εἶναι πιθανὸν νὰ ἐπανεμφανιστοῦν τὰ σκοτεινὰ σύννεφα ἐπιφέροντας μιὰ καταστροφικὴ καταιγίδα χειροτέρα ἀπὸ τὴν προηγουμένη. 

 Ἡ περιπέτεια συνεχίζεται μὲ μιὰ ἀκόμη περίπλοκη κατάσταση, ὅπου, ἡ Ἀθήνα κι οἱ Ἀθηναῖοι βρέθηκαν καὶ πάλι ὑπὸ τὴν ἀπειλὴ τῆς καταστροφῆς, ἕνεκα μιᾶς κακῆς πολιτειακῆς ἐξέλιξης γιὰ τὴν ἑλληνίδα πόλη. 

 Ὁ Πομπήιος, εἷς ἐκ τῶν ὑπάτων τῆς τριανδρίας τῆς δημοκρατικῆς Ρώμης κι ὁ περισσότερος δημοκράτης, ὄντας φιλαθηναῖος, ἐπισκέφθηκε τὴν ἱερὰ πόλη δημιουργὸ τῆς δημοκρατίας ὑποδεξάμενος μετὰ τιμῶν. Εὐχαριστημένος γιὰ τὶς φιλοφρονήσεις τῶν Ἀθηναίων χάρισε εἰς κάθε φιλόσοφο ἕνα τάλαντο καὶ στὸ ταμεῖο τῆς Πόλεως 500 τάλαντα γιὰ ἐπιδιορθώσουν τις προηγούμενες καταστροφές του Σύλλα. 

  Κατὰ τὴν περαιτέρω ἀντιπαράθεση μὲ τὸν Καίσαρα, τοῦ ἔχοντος μοναρχικὸ τὸ φρόνημα, οἱ Ἀθηναῖοι, πῆραν τὸ μέρος του Πομπήιου, τοῦ ὁποίου ὅμως ἡ τύχη δὲν ὑπῆρξε εὐνοϊκὴ χάνοντας ἐν τέλει τὴν μεταξύ τους διαμάχη. 

 Ἡ Ρώμη ἀνακηρύσσει τότε αὐτοκράτωρ τὸν Ἰούλιο Καῖσαρ. Ἐκεῖνος, γνωρίζοντας τὴν ὑποστήριξη τῶν Ἀθηναίων παρὰ τῷ πλευρῷ του Πομπήιου, θέλησε νὰ ἐκδικηθεῖ γιὰ τὶς ὅποιες περιφρονήσεις τῶν δημοκρατικῶν Ἀθηναίων. 

 Ὅταν ἀπεστάλει μὲ στρατό εἰς τὰς Ἀθήνας, ὁ στρατηγὸς τοῦ Καίσαρος, Κουΐντος Καληνός, πολιορκοῦντος τὴν πόλη ἀντιμετώπισε μιὰ σθεναρὴ ἀντίσταση τῶν Ἀθηναίων ὁπλιτῶν ὥστε ἀποχώρησε μετὰ μεγάλης ζημίας. 

  Ὁ Ἰούλιος Καῖσαρ, ἔσπευσε, τότε, ἀμέσως νὰ τιμωρήσει τὸ ἄκαμπτο ἠθικὸ τῶν Ἀθηναίων μὲ τὸν ἰσχυρὸ ρωμαϊκό του στρατό. 

 Ἐνημερωμένη ἡ πόλη τῶν Ἀθηνῶν γιὰ τὴν ἐπίθεση τοῦ Καίσαρος, ἀντιμετώπισε τὴν μῆνιν τοῦ αὐτοκράτορος μὲ εὐφυὴς διπλωματικὴ διάθεση. Προδιετέθησαν, λοιπόν, νὰ παραταχθοῦν ἀπεναντί του, ὄχι ὡς ἐχθροί, ἀλλά, ὡς φίλοι του. 

 Ὅταν τὸ εἶδε αὐτὸ ὁ Καῖσαρ, δηλαδή, τὴν ὑποδοχὴν γεμάτη φιλικὴ ἀνευφημία μετατράπηκε ὁ θυμός του σὲ θαυμασμὸ γιὰ τοὺς Ἀθηναίους ποὺ τοὺς ἀπήγγειλε τὸ ἑξῆς: «συγχωρῶ τους ζῶντες χάριν των τεθνηκότων» (Διονυσ. Σουρμ. Κατάστασις συνοπτ. τῶν Ἀθηνῶν σελ. 9). Ἔπειτα ἔκανε μεγάλες δωρεὲς στοὺς κατοίκους τῆς πόλης. 

 Τοῦτα ὅλα τὰ γεγονότα, ἀποδεικνύουν τὴν ὑπερβατικὴ δύναμη τῶν Ἀθηναίων στὴν ἀντιμετώπιση δύσκολων περιστάσεων ὅπου μόνο ἡ φρόνηση καὶ ἡ σοφία ὑπερέχουν τῆς λογικῆς σκέψης. 

 Ἐν ὀλίγοις, οἱ Ἀθηναῖοι ὑπῆρξαν πάντοτε τὸ παράδειγμα τῆς θετικῆς διπλωματικῆς διαχείρισης, οὕτως ὥστε, μὲ τρόπο μοναδικὸ στὰ παγκόσμια δρώμενα νὰ μετατρέπουν μ' εὐκολία τὸν ἄγριο σὲ ἥμερο, τὸν πολέμιον σὲ φίλο καὶ τὸν φορολόγον σὲ εὐεργέτη... ὅπως ἐξιστοροῦν στα χρονογραφήματά τους οἱ ἀμερόληπτοι Ἀθηναῖοι καὶ Φιλαθηναῖοι Ἀθηναιογράφοι!

ΧΑΙΡΕΤΕ

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

•Διονυσίου Σουρμελῆ, Κατάσταση συνοπτικὴ τῆς πόλεως τῶν Ἀθηνῶν, Ἐν Ἀθήναις, 1842 

 

ЭIЄ

ΤΟ ΣΧΗΜΑ ΤΗΣ ΕΥΛΟΓΟΥΣΗΣ ΧΕΙΡΟΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΣΕ ΠΡΟΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΠΟΣΕΙΔΩΝΑ

Ἔρευνα & συγγραφή: Ἰωάννης Γ. Βαφίνης 

  Εἰς τοῦτο τὸ σμικρὸν ἐρευνητικὸ πόνημα διερευνᾶτε μία ἑτεροχρονικὴ σύμπτωση ποὺ δὲν δύνανται καμία ἱστορικὴ ἢ φιλολογικὴ μαρτυρία νὰ ἐπιβεβαιώσει την συνταύτιση της. 

 Γνωρίζουμε ἐκ πρώτης ὅτι, ὁ Ἰησοῦς κατὰ τὴν ἡμέρα τῆς Ἀναλήψεως Τοῦ εὐλογοῦσε μὲ τὸν τρόπο τῆς εὐλογούσης χειρὸς ὅπως βλέπουμε εἰς τήν κάτωθεν εἰκονογραφία. 

  Τὸ Ἅγιο Εὐαγγέλιο κηρύσσει ὅτι, κατὰ τὴν ὥρα τῆς Ἀναλήψεως τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ὁ Θεάνθρωπος εὐλόγησε τοὺς παρευρισκομένους μὲ τὸ σχῆμα της εὐλογούσης χειρός. Τὸ αὐτὸ διαβάζουμε στὴν ἑξῆς περικοπή: «Ἐξήγαγε δὲ αὐτοὺς ἔξω ἕως εἰς Βηθανίαν, καὶ ἐπάρας τὰς χεῖρας αὐτοῦ εὐλόγησεν αὐτούς. Καὶ ἐγένετο ἐν τῷ εὐλογεῖν αὐτὸν αὐτοὺς διέστη ἀπ᾿ αὐτῶν καὶ ἀνεφέρετο εἰς τὸν οὐρανόν.» (Κατὰ Λουκᾶν Εὐαγγέλιον  ΚΔ', 50) Μετάφραση: [Kαι ἀφοῦ σήκωσε τὰ χέρια του, τοὺς εὐλόγησε καὶ εὐλογῶντας τους, ἐχωρίσθηκε ἀπ’ αὐτοὺς καὶ ἐφέρετο πρός τα πάνω, στὸν οὐρανὸ μέχρι ποὺ τὸν ἔχασαν ἀπὸ τὰ μάτια τοὺς].

  Ποιός ὅμως ὁ ἀποσυμβολισμός τῆς ἐν λόγῳ χειρονομίας γιὰ τὴν ἑλληνορθόδοξη ἐκκλησιαστικὴ παράδοση; 

 Δύο ἀπόψεις ἔχουν καταγραφεῖ, περὶ τοῦ ἰδιαίτερου σχηματισμοῦ τῶν δακτύλων τοῦ Μεγίστου Ἀρχιερέως Χριστοῦ, ἂπ’ ὅπου τὴν παρέλαβαν καὶ οἱ Ἑλληνορθόδοξοι χριστιανοὶ ἱερεῖς. 

 Ἡ πρώτη ἄποψη ἑρμηνεύει πνευματικὰ τὸ γεγονὸς λέγοντας ὅτι, ἡ χειρονομία σχηματίζει τὴν φράση «Ἰησοῦς Χριστὸς Σωτήρ». Τὸ μικρὸ δάχτυλο παρομοιάζει τὸ "ἰῶτα" = Ἰησοῦς. Ὁ δείκτης μὲ τὸν μέσο "χιαστὶ" τὸ γράμμα "Χ" = Χριστὸς καὶ ὁ παράμεσος μὲ τὸν ἀντίχειρα τὸ μικρὸ "σ" (σῖγμα) ποὺ δηλώνει τὴν λέξη Σωτήρ. 

  Ἡ δεύτερη λέει, ὅτι, τὸ χέρι σχηματίζει τὴν φράση «Ἰησοῦς Χριστὸς Νικᾶ». Τὸ μικρὸ δάχτυλο παρομοιάζει τὸ "ἰῶτα" δηλαδὴ τὸ ἀρχικὸ γράμμα τῆς λέξης Ἰησοῦς. Ὁ παράμεσος μὲ τὸν ἀντίχειρα τὸ γράμμα "Χ"= Χριστὸς καὶ ὁ δείκτης μὲ τὸν μέσο, τὸ μικρὸ "Ν" ποὺ σημαίνει Νικᾶ.

 Ὡστόσο, τὸ μέγα παράδοξο εἶναι, ἡ ἀπεικόνιση τοῦ ἀρχαιοελληνικοῦ θεοῦ Ποσειδῶνα, σὲ μελανόμορφο προχριστιανικὸ ἀγγεῖο, νὰ χειρονομεῖ μὲ παρόμοιο χριστιανικὸ σχηματισμὸ τῶν δακτύλων.

 Βλέπουμε ἄνωθεν, μέρος ἀγγείου στὸ ὁποῖο ἀναπαριστᾶται ὁ θεὸς Ποσειδῶνας νὰ συναντᾶ τὸν ἀπὸ τὴν Αἴθρα (κόρη τοῦ βασιλιᾶ της Τροιζήνας Πιτθέα) υἱὸ τοῦ Θησέα, σύζυγο τῆς ἡλιοστάλακτης Φαῖδρας – κόρη της Πασιφάης κόρης του Ἥλιου καὶ τοῦ Διογενῆ Μίνωα.

 Ὅπως εὔκολα δύνανται νὰ παρατηρήσει κάποιος στὴν εἰκόνα ὁ θεὸς Ποσειδῶνας σχηματίζει μὲ τὸ δεξί του χέρι τὴν χαρακτηριστικὴ χειρονομία εὐλογίας. Συνάμα, βαστάει μιὰ μακριὰ ράβδο την ἐπονομαζόμενη τρίαινα ἕνα ὅπλο μὲ τρεῖς ἀκίδες. 

 Ὁ συμβολικὸς ἀριθμὸς τρία θεωρεῖτε γιὰ τὸν χριστιανισμὸ ἱερὸς μὲ βαθιὰ δογματικὴ σημασία η οποία  ταυτίζεται μὲ τὴν Ἁγία Τριάδα. 

 Ἐπίσης, ὁ Ποσειδῶν, ὡς θεὸς τῆς θαλάσσης, ἔχει ὡς σύμβολο τούς Ἰχθύς, ὅπου ἡ λέξη Ι.Χ.Θ.Υ.Σ εἶναι τὸ ἀκρώνυμο τῆς φράσης ΙΗΣΟΥΣ ΧΡΙΣΤΟΣ ΘΕΟΥ ΥΙΟΣ ΣΩΤΗΡ. 

 Συνελλόντι, τὴν τοιαύτην συμβολικὴ χειρονομία τὴν συναντᾶμε συχνότατα καὶ σὲ εἰκόνες ἁγίων, ὅπως καὶ σὲ ἐπιπλέον πρόσωπα τῆς πρὸ Χριστοῦ ἀρχαιοελληνικῆς μυθιστορίας θεούς τε καὶ θνητούς... (βλέπε κάτωθι εἰκόνες). 

Εἰκόνα 1.Το δεξιὸ μέρος ἀπο τὸν «ἐρυθρόμορφο ἀμφορέας τοῦ Πέλοπα καὶ Οἰνομάου» στὸ ὁποῖο ἀναπαριστᾶται ὁ Μυρτίλος μὲ τὴ χλαμύδα κουμπωμένη στὸ λαιμό – ὁ Μυρτίλος ἦταν γιὸς τοῦ θεοῦ Ἑρμῆ καὶ τῆς Φαέθουσας, κόρης τοῦ Δαναοῦ, ἢ τῆς Κλυμένης. Στὸ δεξὶ χέρι κρατάει τὸ ραβδὶ καὶ στὸ ἀριστερὸ τὸ στεφάνι μὲ τὸ ὁποῖο πρόκειται νὰ αὐτοστεφανωθεῖ μετὰ τὸν ἀγῶνα ποὺ πρόκειται νὰ γίνει σὲ λίγο. Μὲ τὸ βλέμμα του ὅμως παρακολουθεῖ τὴν τελετὴ τῆς σπονδῆς. Ἀκολουθεῖ ἕνας Ἔρως ποὺ κρατάει ταινία στὸ δεξί, ἐνῷ μὲ τὸ ἀριστερὸ προσφέρει (;) ἕναν κύλικα στὴν καθιστὴ θεὰ Ἀφροδίτη. Ἡ Θεὰ Ἀφροδίτη εὐλογεῖ, μεταδίδει τὶς δυνάμεις της στὸν Μυρτίλο. 

Εἰκόνα 2. Ὁ Περσέας μὲ τὸν δράκο. Ὅπως εὔκολα μπορεῖ νὰ παρατηρήσει κάποιος, στὴν εἰκόνα βλέπουμε τὸν Ἔρωτα νὰ σχηματίζει μὲ τὸ δεξί του χέρι τὴν χαρακτηριστικὴ χειρονομία εὐλογίας.

Εἰκόνα 3. Ἡ Ἀνδρομέδα ἁλυσοδεμένη. Ὅπως εὔκολα μπορεῖ νὰ παρατηρήσει κάποιος, στὴν εἰκόνα βλέπουμε τὸν Κηφέα νὰ σχηματίζει μὲ τὸ δεξί του χέρι τὴν χαρακτηριστικὴ χειρονομία εὐλογίας.

 Εἰκόνα 4. Demeter and Metanira in a detail on an Apulian red-figure hydria, circa 340 BC (Altes Museum, Paris).Ἡ θεὰ Δήμητρα ἁπλώνει τὸ χέρι τῆς σὲ εὐλογία πρὸς ἕναν γονατιστὸ ἱκέτη ποὺ τῆς προσφέρει σιτάρι 
(Varrese Painter, red-figure hydria, ca. 340 BC, from Apulia).

 Εἰκόνα 5 & 6. Τὸ Παλάτι τοῦ Θεοῦ Ἅδη. Ὅπως εὔκολα μπορεῖ νὰ παρατηρήσει κάποιος, στὴν εἰκόνα βλέπουμε τὸν θεὸ Ἅδη νὰ σχηματίζει μὲ τὸ δεξί του χέρι τὴν χαρακτηριστικὴ χειρονομία εὐλογίας. Ἐπιπλέον, διακρίνουμε 

κεντημένο ἐπὶ τοῦ χιτῶνα του τὸ μυστηριακὸ σύμβολο τοῦ κυρτοῦ τρίαιχμου δελφικοῦ διπλοῦ Ἔψιλον καὶ τοῦ διαχωριστικοῦ κίονος 
 ποὺ συμβόλιζε τὴν ἕνωση καὶ τὴν τριαδικότητα...ЭIЄ

 Ἐν τέλει, ποία ἡ σχέση τῶν ἀρχαίων Ἑλλήνων μὲ τὸν Ἰησοῦν Χριστὸν καὶ κατὰ πόσο συμβατή; 

  Ἄραγε πόσες ἀλήθειες ἔχουν ἀποκρυφθεῖ ἢ διαστρεβλωθεῖ εἰς τοὺς αἰῶνες πρὸς χάριν τοῦ βασιλέα τοῦ ψεύδους; 

 Ἡ ἀλήθεια εἶναι ὅτι, ὁ διάβολος ἔκανε ὅ,τι ἦταν δυνατὸ γιὰ νὰ παραχαράξει τὴν ἀλήθεια. Ἐπειδὴ ὅμως τὸ φῶς καὶ ἡ ἀλήθεια εἶναι ὁ Χριστός, προκύπτουν, συνεχῶς, μὲ τὴν θεία χάριν Του, νέες ἀποκαλύψεις πρὸς γνώση καὶ συμμόρφωση τῶν ἐκ τῆς διαβολικῆς πλάνης ἰδεολογιῶν τῆς νεοεποχίτικης ἐκκοσμικευμένης ἀντίληψης ... 

ΧΑΙΡΕΤΕ ΚΙ ΑΓΑΛΛΙΑΣΘΕ!

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

•ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ, Κατὰ Λουκᾶν Εὐαγγέλιον

ЭIЄ

ΟΙ 24 ΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΙ ΚΙΘΑΡΩΔΟΙ ΤΗΣ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗΣ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΕ ΚΑΙ ΙΟΥΔΑΙΟΙ

Ἔρευνα & συγγραφή: Ἰωάννης Βαφίνης 

 Ὁ συλλογισμὸς τῆς ἔννοιας τοῦ ἐσχατολογικοῦ βιβλίου τῆς Καινῆς διαθήκης συνέχεται ἀπὸ μία βαθιὰ πνευματικὴ αὔρα καὶ διὰ τοῦτο ἡ Ἀποκάλυψη τοῦ Ἰωάννου χρίζει ἰδιαιτέρας προσηλώσεως καὶ προσεγγίσεως. Οἱ μορφὲς καὶ τὰ πρόσωπα μοιάζουν νὰ εἶναι ὑπερκόσμια καὶ μὲ ὑπέρογκες διαστάσεις.   Οἱ θεόληπτες περιγραφὲς τοῦ κειμένου ξεπερνοῦν καὶ τὴν πιὸ ἀχαλίνωτη φαντασία καὶ συντονίζουν τὴν σκέψη σὲ μιὰ ἀλλότρια συχνότητα ποὺ ὅμως ἐμπεριέχει φῶς καὶ ἀλήθεια! 

  Μιὰ ἐκ τῶν σημαντικότερων περιγραφῶν τῆς Ἀποκάλυψης τοῦ Ἰωάννου ἀναφέρεται σὲ ἀνείπωτα πρόσωπα τῆς οὐράνιας βασιλείας τῶν εἰκοσιτεσσάρων κιθαρωδὼν τοῦ θρόνου Τοῦ Θεοῦ. 

 Πρὶν ὁδηγηθοῦμε, λοιπόν, στὴν ἔρευνα τῶν προσώπων αὐτῶν καὶ τὴν ἀνίχνευση τῆς ταυτότητας τους  προτάσσω τὴν ἑξῆς περικοπὴ ἐκ τῆς βίβλου τῆς Ἀποκαλύψεως: «καὶ ὅτε ἔλαβε τὸ βιβλίον, τὰ τέσσαρα ζῷα καὶ οἱ εἴκοσι τέσσαρες πρεσβύτεροι ἔπεσαν ἐνώπιον τοῦ ἀρνίου, ἔχοντες ἕκαστος κιθάραν καὶ φιάλας χρυσᾶς γεμούσας θυμιαμάτων, αἵ εἰσιν αἱ προσευχαὶ τῶν ἁγίων· Καὶ ὅταν ἐπῆρε τὸ βιβλίον, τὰ τέσσαρα ζῶα καὶ οἱ εἴκοσι τέσσαρες πρεσβύτεροι (κατανοήσαντες πλέον ὅτι αὐτὸ ἦτο ἄξιον νὰ ἀνοίξη τὸ βιβλίον) ἔπεσαν εἰς προσκύνησιν ἐμπρὸς στὸ Ἀρνίον. Καὶ εἶχε ὁ κάθε πρεσβύτερος κιθάραν, διὰ νὰ ψάλλη ὕμνους δοξολογίας, καὶ φιάλες χρυσές, γεμᾶτες ἀπὸ εὐώδη θυμιάματα, τὰ ὁποῖα εἶναι αἱ προσευχαὶ τῶν Χριστιανῶν... καὶ ᾄδουσιν ᾠδὴν καινὴν λέγοντες· ἄξιος εἶ λαβεῖν τὸ βιβλίον καὶ ἀνοῖξαι τὰς σφραγῖδας αὐτοῦ, ὅτι ἐσφάγης καὶ ἠγόρασας τῷ Θεῷ ἡμᾶς ἐν τῷ αἵματί σου ἐκ πάσης φυλῆς καὶ γλώσσης καὶ λαοῦ καὶ ἔθνους…» (Ἀποκάλυψη τοῦ Ἰωάννου  κεφ. ε΄ παραγρ. 8-9). 

 Η θεολογικήν ετυμηγορία της περιγραφής τούτης, στην Αποκάλυψη του Ιωάννου εικάζεται ότι περιγράφει το δείπνο του Αρνίου.

Ὁ δεῖπνος τοῦ Ἀρνίου σὲ βυζαντινὴ ἁγιογραφία στὸ Ἅγιο Ὅρος ὅπου παρίστανται οἱ εἰκοσιτέσσερις πρεσβύτεροι δεξιὰ κι ἀριστερὰ τοῦ θρόνου Τοῦ Θεοῦ 

 Ποιοί ὅμως φαίνεται νὰ εἶναι εἰς τὴν πραγματικότητα οἱ εἰκοσιτέσσερις κιθαρωδοὶ πρεσβύτεροι; 

 Μιὰ θεολογικὴ ἑρμηνεία ἐρίζει πρὸς τὴν ἄποψη ὅτι, οἱ δώδεκα πρεσβύτεροι ἀντιπροσωπεύουν τὶς δώδεκα φυλὲς τοῦ Ἰσραήλ, ἐνῷ οἱ ἄλλοι δώδεκα ἀντιπροσωπεύουν τοὺς δώδεκα μαθητὲς κι ἀποστόλους τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, συνθέτοντας τροποτινὰ τὸν «νέο λαὸ» τοῦ Θεοῦ ποὺ εἶναι τὸ ποίμνιο τῆς Ἐκκλησίας Του. 

 Μιὰ ἑτέραν ἄποψη, ἴσως καὶ ἡ πιθανότερη, τοὺς καταλογίζει ὡς ἀντιπροσώπους τῶν ἀπολυτρωμένων ἀπὸ κάθε ἔθνος, φυλὴ καὶ γλῶσσα, γεγονὸς ποὺ ἐξηγεῖ γιατί φοροῦν λευκὰ ἐνδύματα καὶ στεφάνους, σημάδια νίκης καὶ ἁγνότητας.   

 Ὁρισμένοι, ἐξ αὐτῶν, οἱ ἐπονομαζόμενοι καὶ ἐθνικοί, πιθανὸν νὰ προέρχονται ἀπὸ τὸ ἀρχαῖο Ἑλληνικὸ γένος τῶν ποιητῶν σοφιστῶν καὶ ἱερέων ἤτοι καὶ βασιλέων κιθαρωδών, ὅπως: ὁ Μουσαῖος κι ὁ Πάμφως ἐξ Ἀθηνῶν, ὁ Ὀρφέας τῆς Θράκης, ὁ Ἐρεχθέας μετὰ τοῦ Θησέως ὡς βασιλεῖς μὲ παράλληλη ἱερατικὴ ἰδιότητα, ὁ Πίνδαρος, ὁ Ἀρίων,  ὁ Εὔνομος καὶ ὁ Ἐπιμενίδης ὁ Κρὴς, ὅπως κὶ ἄλλοι συναποτελοῦντες  τοὺς δώδεκα ἐθνικοὺς πρεσβύτερους κιθαρωδούς. 

  Οἱ ἄλλοι δώδεκα συσχετίζονται μὲ τοὺς βασιλεῖς, ἱερεῖς καὶ προφῆτες τοῦ λαοῦ τῆς Παλαιστίνης, μὲ κορυφαῖο τον κιθαρωδὸ Δαυὶδ τὸν προφητάνακτα καὶ προγόνο τοῦ Ἐνσαρκωμένου Υἱοῦ καὶ Λόγου Τοῦ Θεοῦ. Ἕπονται, ὁ Μωυσῆς, Ἠσαΐας, Ἰεζεκιὴλ κλπ κλπ.

 Ἐν τούτοις, ἡ τελευταία θεωρία ἀνήκει στοὺς ἐρευνητὲς οἱ ὁποῖοι ὑποστηρίζουν ὅτι, οἱ δώδεκα πρεσβύτεροι, εἶναι δυνατὸν νὰ συνδέονται μὲ ἀγγελικὰ ὄντα ἢ μὲ ἐκπρόσωπους τῆς ἱερατικῆς λειτουργίας ποὺ συμμετέχουν στὴν οὐράνια λατρεία ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ...

   Γιὰ νὰ ἐννοήσουμε τὴν λειτουργικότητα τῶν εἰκοσιτεσσάρων κιθαρωδὼν πρεσβυτέρων, εἰς τὸν δεῖπνο τοῦ Ἀρνίου, ἱκανὸν εἶναι νὰ παραβάλλουμε τὴν πνευματικὴ εὐωχία ποὺ συντελέσθηκε κατὰ τὴν ἡμέρα τῆς γεννήσεως τῆς Θεοτόκου. 

   Στὸ σύγγραμμα τοῦ ὁσίου καὶ θεοφόρου πατρὸς ἡμῶν Ἰωάννου Δαμασκηνοῦ, «Λόγος εἰς τὸ γενέσιον τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου», γίνεται ἀναφορὰ σὲ ἐκείνους ποὺ ἀκοῦνε τὴν πνευματικὴ κιθάρα τοῦ ἐνσαρκωμένου θείου Λόγου εἰς τὴν χαρμόσυνον ἀναγγελία τῆς γεννήσεως τῆς Παρθένου Μαρίας. Ἰδοὺ τὰ ἐν λόγῳ σχόλια: «Ὦτα τῶν θείων ἐπακούοντα λόγων καὶ τερπόμενα τὴ κιθάρα τοῦ Πνεύματος, δι' ὧν ὁ Λόγος εἰσῆλθε σαρκωθησόμενος» (Α' 45) μετάφραση: [Αὐτιὰ ποὺ ἀκοῦνε τὸν θεϊκὸ λόγο κι εὐφραίνονται μὲ τὴν κιθάρα τοῦ Πνεύματος, ποὺ ἀπὸ μέσα τους πέρασε ὁ Λόγος γιὰ νὰ σαρκωθῇ]  & «Ἐντεῦθεν χορεύω καὶ κομπάζω καὶ γέγηθα καὶ πρὸς τὴν πηγὴν πάλι τῶν θαυμάτων ἐπάνειμι καὶ τοῦ τῆς εὐφροσύνης ἐμφορούμενος νάματος τὴν κιθάρα πάλιν κραδαίνω τοῦ Πνεύματος καὶ θεῖον ὕμνον ἄδω γενέσιον» (Α' 20 -25) μετάφραση: [Γι' αὐτὸ χορεύω καὶ λέω μεγάλα λόγια καὶ νιώθω μεγάλη χαρὰ καὶ ξαναγυρίζω πάλι πίσω στὴν πηγὴ τῶν θαυμάτων καὶ πλημμυρισμένος μὲ τὸ νάμα τῆς εὐθυμίας, ἁρπάζω τὴν κιθάρα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καὶ θεϊκὸ τραγούδι τραγουδῶ στὴ γέννηση της]. 

 Συνελλόντι, παρατηροῦμε πόσο σημαντικὴ εἶναι ἡ παρουσία των κιθαρωδὼν καὶ τοῦ μουσικοῦ ὀργάνου της κιθάρας στὴν οὐράνια βασιλεία καὶ δὴ πλησίον τοῦ θρόνου τῆς Τριαδικὴς Θεότητος.   Προφανῶς, ὁ ἦχος αὐτὸς, ὅπου παρέχει τὴν ἀπόλυτη καθαρότητα - ἐτυμολογικά ἀπὸ ἐκεῖ νὰ ἑδράζεται καὶ ἡ λέξη κιθάρα = καθαρός - νὰ ἀποδίδει τὴν πλήρη Πνευματικὴ συχνότητα τῆς Τρισηλίου Θεότητος. 

 Ἡ πληροφορία ποὺ μᾶς παρέχει ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός, δείχνει ξεκάθαρα ὅτι, ἡ κιθάρα εἶναι τὸ τέλειο μουσικὸ ὄργανο ὅπου δύνανται νὰ ἑρμηνευτοῦν οὐράνιες πνευματικὲς ὠδές. 

 Οἱ Ἕλληνες πρόγονοι μας, παρὰ τὴν χλεύη ὅπου ἐδέχθησαν ἀπὸ τοὺς πατέρες τῆς καθημὼν ἐκκλησίας, συντηροῦσαν στὸ ἔθος τους τὰ ὑψηλότερα κριτήρια τῆς μουσικοποιητικῆς ἤτοι καὶ ὀρχηστικὴς τέχνης σὲ συνδυασμὸ μὲ τὸν πνευματικὸ οὐράνιο ὁρίζοντα. 

 Στοὺς Δελφούς, στὴν Ἀθήνα καὶ σὲ ἄλλες πόλεις τῆς Ἑλλάδος, ἀπὸ τὴν ἀρχαϊκὴ ἐποχὴ ἀκόμα ἐκτελοῦνται κιθαρωδικοὶ ἀγῶνες. 

 Τὰ Πύθια τῶν Δελφῶν καὶ τὰ Παναθήναια τῶν Ἀθηνῶν ὑπῆρξαν τὰ κέντρα διοργάνωσης κιθαρωδικῶν ἀγώνων, ὅπου συντελοῦνταν μὲ μιὰ μοναδικότητα εἰς τὸ γήινο στερέωμα ἡ ἐπαφὴ τῆς μουσικῆς τέχνης μὲ τὸν οὐράνιο ἡλιακὸ δίσκο τῆς Δικαιοσύνης, ποὺ  ὀνόμαζαν  Ἀπόλλωνα ἤτοι καὶ Ἥλιο, δηλαδή, τὸν φέροντα το φῶς. 

 Ἐν ὀλίγοις, στὰ Πύθεια, ἀλλά, καὶ στὰ Παναθήναια πρωτοεμφανίσθηκε ἡ τέχνη της κιθαρωδίας μὲ πρωτοπόρο τὸν κιθαρωδὸ Ἀπόλλωνα ὁ ὁποῖος δίδαξε τὴν τέχνη αὐτή την κατερχόμενη ἐξ ουρανοῦ ὅπως μᾶς λέει ὁ Πίνδαρος. 

 Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, στὸ βιβλίον του "Μαργαρῖται"  ἀναφέρεται περὶ ἑνὸς καλλιτέχνη ὅπου ἔλαβε τὴν χρυσῆ κιθάρα τοῦ κι ἔφτιαξε μουσικὴ σκηνὴ (θέατρον) γιὰ νὰ διδάξει τὰ καλὰ καὶ φωτεινὰ ἔργα στοὺς ἀνθρώπους. Καὶ συμπληρώνει περὶ τούτου ὡς ἑξῆς: «Ὁ ποιήσας καὶ διδάξας οὕτως μέγας κληθήσεται ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν»  (Λόγος εἰκοστὸς ὄγδοος).

  Ὁ φέρων τὴν χρυσῆ κιθάρα - τὸ χρυσὸν ὡς συμβολισμός των ἀχτίδων τοῦ Ἡλίου - εἶναι ὁ Ἀπόλλωνας, ὑπαρκτὸ πρόσωπο σύμφωνα μὲ τὸν Διόδωρο τὸν Σικελιώτη ποὺ ἔδρασε μετὰ τῶν Ἐννέα Μουσῶν, κυρίως, εἰς τὴν περιοχὴ τῆς Μεσοποταμίας.

Στὴν λευκὴ ἀττικὴ κύλικα (βαθὺ ποτήρι κυκλικοῦ σχήματος) ποὺ βρέθηκε σὲ τάφο τῶν Δελφῶν Κλασικὴ περίοδος, 480 π.Χ. βλέπουμε τὸν κιθαρωδὸ Ἀπόλλωνα μὲ λευκὸ ἀχειρίδωτο χιτῶνα ποὺ στερεώνεται στοὺς ὤμους μὲ πόρπες, καὶ πορφυρὸ ἱμάτιο ποὺ τυλίγει τὸ κατώτερο μέρος τοῦ κορμιοῦ του, δαφνοστεφανωμένος, νὰ κρατάει τὴν χέλυς ἢ ἐπτάχορδη λύρα μὲ τὸ ἀριστερό του χέρι παίζοντας καὶ μὲ τὸ δεξὶ χέρι κάνοντας σπονδὴ χύνοντας κρασὶ ἀπὸ φιάλη. Τὴν ἴδια στάση βλέπουμε καὶ στὴν Ἁγιογραφία τοῦ δείπνου τοῦ Ἀρνίου, ὅπου, οἱ κιθαρωδοὶ φορῶντας λευκὰ ἱμάτια καὶ ἔμπροσθεν τοὺς στέκουν βασιλικὰ στέμματα, κρατοῦν τὴν κιθάρα μὲ τὸ ἀριστερό τους χέρι παίζοντες ἐνῷ μὲ τὸ δεξὶ φέρουν φιάλη θυμιάματος. 

 Τελικῶς, οὕτως ὁ ἐμφανὴς συσχετισμὸς τοῦ Ἑλληνικοῦ καὶ τοῦ χριστιανικοῦ κόσμου, ἐπαφίεται εἰς τὴν κρίση σας... 

ΧΑΙΡΕΤΕ!

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 

•Ἀποκάλυψη τοῦ Ἰωάννου

•Νεότερον ἐγκυκλοπαιδικὸν λεξικὸν τοῦ ΗΛΙΟΥ 

•ΛΕΞΙΚΟ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ ΥΠΟ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ ΕΥΣΤΡΑΤΙΑΔΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΛΕΟΝΤΟΠΟΛΕΩΣ, ΕΝ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ

•Ἰωάννου Δαμασκηνοῦ, «Λόγος εἰς τὸ γενέσιον τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου»

•Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος,  "Μαργαρῖται"